BIYIKLIOĞLU Z. (Yürütücü), ÖZEL A.
TÜBİTAK Projesi, 2017 - Devam Ediyor
Ftalosiyaninler
son yıllarda fotoiletken malzeme olarak fotokopi aletlerinde, kimyasal
sensörlerde, elektro ve fotokataliz işlemlerinde, elektrokromizm
uygulamalarında ve fotodinamik terapi ile kanser tedavisi gibi çok sayıda
bilimsel alanda kullanımlarından dolayı yoğun bir şekilde araştırılmaktadırlar. Kanserli
hastaların tedavileri ve tedavi yöntemlerinin geliştirilmesi dünyada ve
özellikle ülkemizde en büyük sosyal problemdir ve günümüzde sağlık açısından
önem arz eden konuların en başında yer almaktadır. Bu alanda heyecan verici
yaklaşımlar geliştirilmekte ve test edilmektedir. Fakat bu
alandaki çalışmalar ve gelişmeler hala çok yetersizdir ve kanseri tedavi etmek
için yeni ve farklı etki mekanizmalara sahip yeni ilaçlar geliştirmeye ihtiyaç
vardır. Bu noktada silisyum ftalosiyaninler ve naftalosiyaninler su içerisinde
agregasyon göstermediğinden yeni antikanser ilaçların geliştirilmesinde
kullanılabilirler.
Projemiz kapsamında aksiyal pozisyonda ligand
olarak dimetilamino, dietilamino, asetil piperazin, piridin grupları içeren
suda çözünebilen ve agregasyon göstermeyen yeni silisyum ftalosiyaninler,
naftalosiyaninler sentezlenmiş ve DNA bağlanma, DNA kesme, topoizomeraz I ve
topoizomeraz II aktivitesi ve bazı insan kanser türlerine (meme, melanoma, prostat, karaciğer ve akciğer)
karşı sitotoksik aktiviteleri belirlenmiştir. Elde edilen tüm sonuçlar
bileşiklerin kuvvetli DNA bağlanma, etkili DNA kesim ve topoizomeraz ve yüksek
sitotoksik aktivite göstermelerinden dolayı meme, melanoma, prostat, karaciğer ve akciğer kanserlerine
karşı
umut verici ajanlar olabileceğini göstermiştir.