Alttan Aşılamalı Eritme Büyütme [Bottom Seeded Melt Growth (BSMG)] Yönteminin Atık YBCO Külçe Süperiletkenlerinin Geri Dönüştürülmesi Sürecinde Örneğin Süperiletkenlik Özelliklerine Etkisi


Duman Ş.(Yürütücü), Çakır B., Başoğlu M., Aydıner A.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, BAP Araştırma Projesi, 2025 - 2027

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Destek Programı: BAP Araştırma Projesi
  • Başlama Tarihi: Ocak 2025
  • Bitiş Tarihi: Ocak 2027

Proje Özeti

YBCO külçe süperiletkenleri sıvı azot sıcaklığında süperiletken hale gelebildikleri için pratik uygulamalarda oldukça kullanışlıdırlar. Aynı zamanda birçok uygulama için genellikle büyük manyetik alanların varlığında yüksek kritik akım yoğunluğu (Jc) gerekir. Yüksek Jc için süperiletkenin tek taneli ve tane boyutunun büyük olması önemli bir etkendir. Ancak tek kristal külçe süperiletkenlerin üretilmesi için en uygun şartların belirlenmesi sürecinde yapılan denemeler sonucu elde edilen çok sayıda başarısız örnek ve üretilen örneklerin yapısal ve fiziksel özelliklerinin incelenmesi amacıyla küçük kesitlere ayrıldıktan sonra kalan parçalar atık malzeme olarak değerlendirilmektedir. Atık malzemelerin tekrar geri dönüştürülmesi maddi açıdan israfı ve çevre kirliliğini önlemek adına önemlidir. Atık YBCO malzemelerini geri dönüştürülmesi için kullanılan en pratik ve ekonomik yöntem atık malzemelerin tekrar öğütülerek toz haline getirilmesi ve bu tozlardan örnek üretilmesidir. Örnek üretiminde kullanılan Alttan Aşılamalı Eritme Büyütme [Bottom Seeded Melt Growth (BSMG)] yöntemi, çekirdek stabilitesini sağlama ve REBCO külçe süperiletkeninin kristal yöneliminin kontrolü noktasında iyi bir avantaja sahiptir.

Bu nedenlerle bu çalışmanın amacı; teknolojik uygulamalarda kullanılmak üzere daha önce başarısız olmuş ve kullanılmayarak atık hale gelmiş YBCO külçe süperiletkenlerini BSMG üretim yöntemi ile tek kristal halde tekrar üretmek ve hammadde tüketiminde önemli bir azalmaya yol açarak hem ekonomik açıdan milli tasarruf hem de çevre dostu faydalar sağlamaktır.

Proje kapsamında, daha önce başarısız olmuş ya da kullanılmayarak atık hale gelmiş YBCO külçe süperiletkenlerinin geri dönüşümü BSMG yöntemi kullanılarak yapılacak ve BSMG yönteminin geri dönüştürülmüş YBCO süperiletkeninin yapısal ve fiziksel özelliklerine etkisi incelenecektir. Bu sayede hem kaliteli örnekler üretilirken hem de geri dönüşümle malzeme israfının önüne geçilmiş olacaktır.