Akademik Veri Yönetim Sistemi
Şirin E.(Yürütücü), Ayaz F. A., Çolak N.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2021 - 2023
Bu projede Aubrieta canescens subsp. canescens
endemik alttür ve Aubrieta pinardii
endemik türünün yaprak, gövde ve çiçek kısımlarına ait fenolik içeriği (TFM, TF
ve fenolik asit), antioksidan kapasite değerleri ve enzim inhibitör aktiviteleri
belirlenecektir.
Tarih öncesinden beri var olan şifalı bitkilerin kullanımı modern tıp
için yol gösterici olmuş ve ilaç ve kemoterapötik ajanların geliştirilmesine
katkı sağlamıştır. Tedavi amaçlı keşiflerin yapılması ile birlikte, bitkiler
yeni ilaç kaynağı olarak eşsiz ve geniş bir kaynak oluşturmaktadır. Günümüzde
gelişmekte olan ülkelerde nüfusun büyük çoğunluğu geleneksel tıbba güvenmekte
ve tedavisini yerel yapım ilaçlar ile sürdürmektedir. Botanik çalışmaları
sayesinde bitki kaynaklı ilaçlar raflarda yerini alsa da geleneksel ve tarihsel
nedenlerden dolayı, bazı kültürler tedavilerinde yerel tıbbi bitkilerini
kullanmaya devam etmektedir. Tıbbi bitkiler zengin biyoaktif bileşikleri
sayesinde yüksek antioksidan kapasiteye ve birçok hastalığın tedavisinde
kullanılan enzim inhibitör aktivitelerine sahiptirler. Bu nedenle hastalıkların
tedavisinde daha etkili ilaçların yapımı için bitki türlerinin ve kısımlarının
biyoaktif bileşiklerinin belirlenmesi önemlidir. Hardal bitkisi olarak da bilinen Brassicaceae
familyasına dahil olan bitkiler, tarihte ilk kültivarı yapılan bitkiler
arasındadır. Türkiye’de yayılış gösteren Aubrieta
cinsine ait türlerin yarısı endemik olup, şimdiye kadar biyoaktif bileşikleri
ile ilgili bir çalışma yapılmamıştır.
Bu
amaçla iki endemik tür, gövde, yaprak ve çiçek kısımlarına ayrıldıktan sonra
örnekler n-hegzan, su, etil asetat ve metanol kullanılarak, biyoaktif
bileşikler fraksiyonlanacak. Fraksiyonların toplam fenolik ve flavonoid
içerikleri, antioksidan kapasite değerleri, enzim (kolinesteraz, α-amilaz,
α-glukozidaz ve tirozinaz) inhibitör aktiviteleri spektrofotometrik olarak belirlenecektir.
Ham ekstraktların fenolik asit içerikleri HPLC-DAD kullanılarak belirlenecektir.
Çalışmalar sonucunda daha önce içeriği belirlenmemiş
iki endemik türün biyoaktif potansiyelleri hakkında ilk bulgular elde
edilecektir. Mevcut proje çok zengin bitki çeşitliliğine sahip olan Ülkemiz’in
geleneksel tıp, gıda ve farmasötik sektöründe ön plana çıkmasına katkı
sağlayacaktır.