TOPBAŞ M. (Yürütücü), BEYHUN N. E., KARAKULLUKÇU S., TURHAN S., ÖZEL Ü., ÇANKAYA H., et al.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2023 - 2024
Amaç: 2023 Kahramanmaraş merkezli depremlerden sonra Trabzon’a gelen 20 yaş ve
üstü depremzedelerde, depremden önce tütün ürünü, alkollü içki kullanımı, alkol
kullanım bozukluğu prevalansını, teknoloji (akıllı telefon, dijital oyun oynama
ve sosyal medya) bağımlılık düzeylerini ve deprem nedeniyle Trabzon’a geldikten
sonra kullanımlarının nasıl değiştiğini belirlemektir.
Gereç-Yöntem: Kesitsel tipteki araştırmada 862 kişi analizlere
dahil edildi. Depremden önce tütün ürünü, alkollü içki, akıllı telefon, dijital oyun oynama ve sosyal
medya kullanımı, alkol kullanım bozukluğu, akıllı telefon bağımlılığı, sosyal medya bağımlılığı, internet oyun
oynama bozukluğu ve Trabzon’a geldikten sonra kullanımlarındaki değişimler bağımlı
değişkenlerdir. İstatistik analizlerde Ki-kare testi, McNemar testi, Wilcoxon
testi ve binary logistik regresyon testi kullanılmıştır.
Bulgular: Katılımcıların depremden önce ve Trabzon’a
geldikten sonra sırasıyla kullanım prevalansları tütün ürünü %27,0;
%28,7, alkollü içki %9,5; %7,6, akıllı telefon %95,2; %95,1,
sosyal medya %83,8; %83,6 ve dijital oyun oynama %27,5; %27,4 bulunmuştur.
Trabzon’a geldikten sonra %39,2’sinin sigara kullanım sıklığı, %44,6’sının
kullanım miktarı artmıştır. Sarma sigara kullananların %52,5’i geldikten sonra sigara
kullanmaya başlamış, %13,8’inin kullanım sıklığı, %66,3’ünün kullanım miktarı
artmıştır. Alkollü içki kullananların %45,2’sinin kullanımı azalmıştır.
Akıllı telefon kullananların %38,1’inin, sosyal medya kullananların
%30,7’sinin, dijital oyun oynayanların %46,8’inin kullanım sıklığı artmıştır.
Sonuç: Katılımcıların
Trabzon’a geldikten sonra tütün ürünü kullanım prevalansı, miktarı ve sıklığı artmıştır;
alkollü içki kullanım prevalansı, miktarı ve sıklığı azalmıştır; akıllı
telefon, sosyal medya kullanım sıklığı ve dijital oyun oynama sıklığı
artmıştır.