Akademik Veri Yönetim Sistemi
Şeren A. (Yürütücü), ALEMDAĞ H.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2023 - 2024
Bayburt ili tarihsel ve arkeolojik açıdan
höyükleşmenin yoğun olduğu bir yöredir. Buna karşın, yörede sadece Çiğdemtepe
Höyüğünde T.C. Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından onaylı bir
kazı çalışması yapıldığı bilinmektedir. Yöreye ait arkeolojik verilerin
çoğunluğu, yüzey araştırma yöntemleri ile sağlanmaktadır. Höyük benzeri yapıyı
oluşturan arkeolojik kalıntılar çoğunlukla toprak altında olduğundan, bu
kalıntıları belirlemek ve onlara ulaşmak yüksek maliyetli uzun yıllara yayılan
bir kazı çalışma planını gerektirmektedir. Kültürel ve tarihsel değeri yüksek,
yenilenemeyen dünya mirası olan arkeolojik alanlara herhangi bir yapısal veya
dokusal hasar vermeden, ‘Jeofizik’ yöntemlerle etkin araştırmalar, tüm dünyada
ve Türkiye’de yürütülmektedir. Bu kapsamda, ‘Jeofizik’ yöntemler ile toprak
altında bulunan arkeolojik yapı kalıntılarının yer, derinlik ve uzanımlarının
görüntülenmesi ve kalıntıların varlığının kayıt altına alınması ile ekonomik
olarak daha az maliyetli, daha kısa zamanda hassas bir şekilde
gerçekleştirilecek kazı planlaması mümkündür. Arkeolojik alanlarda yüksek
çözünürlüklü görüntüler elde etmek için; sığ jeofizik araştırma teknikleri
arasında elektrik ve elektromanyetik yöntemler etkin olarak kullanılmaktadır.
Bu yöntemlerden Yer Radarı (GPR), sığ yeraltını 2 ve 3 boyutlu olarak yüksek
çözünürlükte görüntüleyebilen, ayrıca arkeolojik kalıntıların konum ve
derinliklerini belirlemede de iyi sonuçlar verebilen bir yöntemdir. Elektrik
Özdirenç Tomografi (ERT) yönteminde ise son yıllarda geliştirilen
çok-elektrotlu ekipmanlarla ölçü toplamak hem hızlı hem de kolay olmaktadır.
Bundan dolayı, bu yöntem arkeolojik yapıların aranmasında da etkin bir şekilde
kullanılmaktadır. Projede; Bayburt il merkezine 20 km uzaklıkta yer alan
Söğütlü (Hindiköy) Höyük’teki arkeolojik kalıntıları belirlenmek için GPR ve
ERT yöntemleri kullanılarak, toprak altındaki arkeolojik kalıntıların yeri,
uzanımı ve derinliği jeofizik çalışmalarla belirlenmeye çalışılacaktır. Sonuç
olarak, bu projeden elde edilen jeofiziksel bulgularla, Türkiye’nin
kuzeydoğusundaki en ilgi çekici antik yerleşimlerinden biri olduğu düşünülen
Söğütlü Höyük arkeolojik kanıtlarının gün ışığına çıkmasına yardımcı
olunacaktır.