Türkiye, artan dış ticaret hacmi ve ekonomik performansı ile dünya ekonomisinde her geçen gün daha önemli bir aktör olarak öne çıkmaktadır. Ancak bugün gelinen noktada, Türkiye’nin kendi geleceği için öngördüğü yerin yalnızca başında olduğu ve önümüzdeki 10 yıl içerisinde dünyanın en büyük 10 ekonomisi arasında yer almayı hedeflediği bilinmektedir. Rekabetçi ve ihracata dayalı büyüme stratejileri göz önüne alındığında sistemli çalışma, doğru stratejilerin tespit edilmesi, yaratıcı insan kaynağının geliştirilmesi ve yenilikçi ürün geliştirme, üretim ve pazarlama yönetimleri ile bu hedefe ulaşmak için hiçbir engel bulunmamaktadır.
Anılan hedefe bir adım daha yaklaşabilmek için Ekonomi Bakanlığı; “KOBİ İşbirliği ve Kümelenme Projesi”ni hayata geçirmiştir. Proje, “Türkiye’de Kümelenme Politikasının Oluşturulması (2007-2009)” projesinin devamı niteliğindedir. “Türkiye’de Kümelenme Politikasının Oluşturulması” projesi Türkiye genelinde kümelenme alanında farkındalık ve kapasite oluşmasını sağlamış, alanda yapılacak yeni ve kapsamlı çalışmalara zemin hazırlamıştır.
“KOBİ İşbirliği ve Kümelenme Projesi” ile kazanılan deneyimlerin ışığında Türkiye ihracatının hedeflenen seviyelere ulaşması, ihracatımızdaki katma değerli ürünlerin oranının artması, farklı coğrafyalarda ve yeni hedef pazarlarda büyüme sağlanması amacıyla küresel değer zincirleri içerisinde yer alan tüm ülkelerle hem işbirliği yapan hem de rekabet eden Türk firmalarının geliştirilmesi amaçlanmaktadır.
Bu kapsamda “Bölgesel Rekabet Edebilirlik Operasyonel Programı” (BROP) bölgesinde yer alan 5 pilot il seçilmiş ve her pilot ilde “Kümelenme Bilgi Merkezi” kurulmuştur. İlk olarak, yerel şartları göz önüne alarak yerel paydaşlarla birlikte mevcut çalışma ve araştırmaların ışığında ekonomik analiz ve sektörel incelemeler yapılmıştır. Ekonomik analizlerin ardından her il için öne çıkan sektörler saptanmış ve bu sektörlerde pilot küme geliştirme çalışmalarına başlanmıştır. Kümelenme çalışmalarını destekleyecek nitelikte olan tedarik zinciri ve değer zinciri çalışmaları ile kümelerde yer alan firmaların ürün ve hizmetlerinde farklılık yaratabilmeleri, dikey ve yatay entegrasyonlarda bulunabilmeleri için bilgileri ve deneyimleri geliştirilecektir. Pilot illerde belirlenen öncelikli kümelerle ilgili çalışmaların tamamlanmasını takiben ikinci ve üçüncü sektörlerin saptanarak benzer çalışmaların bu sektörlere yönelik olarak da yapılması planlanmaktadır.
Proje ile KOBİ’ler arası işbirliklerinin artırılması, teşvik edilen işbirlikleri ile firmaların verimlilik ve katma değer artışlarının sağlanması, Bölgesel Rekabet Edebilirlik Operasyonel Programı (BROP) bölgesindeki firmaların teknolojiye erişimlerinin kolaylaştırılması ve teknolojideki gelişmelerden haberdar edilmesi, üniversite-sanayi işbirliğinin geliştirilmesi, firmalarımızın uluslararası pazarlara giriş ve bu pazarlarda rekabet edebilirliklerinin artırılmasına yönelik kapasitelerinin geliştirilmesi amaçlanmaktadır.
5 ilde kurulan Kümelenme Bilgi Merkezi aracılığıyla KOBİ’lere eğitim, bilgiye erişim, verimlilik ve rekabet güçlerini artırma konusunda stratejik destek sağlanmaktadır. Merkezlerin gerçekleştireceği faaliyetler ile 400 KOBİ’ye ulaşılması ve 200 KOBİ’nin oluşturulacak iş kümelerine dahil olması beklenmektedir. İş kümelerinde yer alacak KOBİ'lerin verimliliklerinde ve benzer ölçümlerinde % 20 oranında artış sağlaması hedefler arasındadır. İş kümelerine, Ekonomi Bakanlığı ve diğer ilgili kurumların hibe programlarından faydalanmaları için gerekli teknik destek de sağlanmaktadır. En az 20 sektörel kümenin Ulusal Kıyaslama Sistemi’ne (National Benchmarking System) katılması ile kümelerin gelişimlerinin ve değişimlerinin değerlendirilmesi olanaklı hale gelecektir.
Pilot illerde belirlenecek öncelikli iş kümesine yönelik eylemlerin başlatılmasının ve geliştirilmesinin ardından yeni iş kümelerinin belirlenmesi planlanmaktadır. Proje kapsamında her pilot il için en az 3 iş kümesi ile ilgili çalışma tamamlanacak olup şimdiden ikinci kümelerin belirlenmesi için çalışmalara başlanmıştır. İllerde belirlenecek iş kümeleri sayısının 12’ye kadar çıkması öngörülmektedir. İş kümeleri ile ilgili çalışmaların bölgede “kümelenme” alanında yapılacak diğer eylemlere örnek teşkil etmesi hedefler arasındadır.