Hoş Çebi F., Kara Gülbay R., Kayseri Özer M. S.
TÜBİTAK Projesi, 2025 - 2026
Bu projede, Türkiye’de
yer alan Oligo-Miyosen yaşlı Oltu (Erzurum), Yatağan-Milas (Muğla), Seyitömer
(Kütahya), Himmetoğlu (Bolu) kömürlerinin n-alkan, izotop ve palinoflora
tanımlamaları yapılacaktır. Bu tanımlamalar ile paleoiklimsel ve
paleovejetasyonel değerlendirmeler yapılarak döneme ait paleoiklim koşulları ve
değişiklikleri belirlenmesi ve dünyadaki aynı yaşlı kömürler ile
karşılaştırılmalarının yapılması amaçlanmıştır.
Kara Gülbay vd. (2018)
tarafından 114Y631 nolu TÜBİTAK projesi kapsamında arazi çalışmaları yapılmış,
ölçülü stratigrafik kesitleri çıkarılmış, sistematik olarak örneklendirilmiş,
GC ve izotop analiz sonuçları var olan Oligo-Miyosen yaşlı Oltu, Yatağan-Milas,
Seyitömer ve Himmetoğlu sahalarına ait kömür örnekleri üzerinde polen örneği
hazırlama işlemlerinin yapılması ve böylelikle palinoflora tanımlamalarının
gerçekleştirilmesi hedeflenmektedir.
Geçmişe ait iklimsel
değişiklikleri bilmek, geleceğe yönelik değişikliklere ait tahminlerde bulunmak
için gereklidir. Turba ve kömürler, bataklık ortamlarında çökeldikleri ve
oluştuğu dönemin iklim ve vejetasyon arşivlerini içerdikleri için paleoiklim
koşullarının belirlenmesinde oldukça önemlidirler. Ülkemizde Oligo-Miyosen
dönemine ait kömür oluşumları oldukça yaygındır. Bu kömürlerin detaylı olarak
incelenmesi ile bu döneme ait paleovejetasyon özellikleri ve paleoiklim
koşulları net bir şekilde belirlenebilir. Anadolu’nun farklı lokasyonlarında
yer alan Oligo-Miyosen yaşlı kömür oluşumlarının çökelme dönemlerine ait
iklimsel koşullar ve değişimler tek bir yöntemle değil, üç farklı yöntemin (GC,
C izotop ve palinoloji) birlikte değerlendirilmesiyle belirlenecek olup bu
durum çalışmadan elde edilecek sonuçların güvenirliliğini arttıracaktır.
Oligo-Miyosen yaşlı
kömür oluşumlarının biriktiği turba bataklığının paleovejetasyon içeriği; n-alkan
dağılımları, duraylı C izotop ve palinolojik verileri kullanılarak çökelme
zamanına ait paleoiklim koşulları ve çökel sürecindeki iklim değişiklikleri
belirlenecektir. Ayrıca aynı dönemde, farklı lokasyonlardaki bataklıklarda
oluşan kömürlerin vejetasyon ve iklim koşulları karşılaştırılarak Oligo-Miyosen
dönemi Anadolu iklim koşullarındaki bölgesel değişimler ve nedenleri
tartışılacaktır. Bu çalışmada elde edilen sonuçlar Dünya üzerinde yer alan aynı
yaşlı diğer kömürler üzerinde yapılmış paleoiklimsel çalışmalar ile korele
edilerek Oligo-Miyosen dönemi iklimi değerlendirilecektir.