Farklı Beyaz Çürüklük Mantarları ile İnkübe Edilmiş Lignoselülozik Materyallerden Biyo-bozunur malzemelerin Üretilmesi ve Teknolojik Özelliklerinin Belirlenmesi


Gezer E. D. (Yürütücü), Gümüşkaya E., Mengeloğlu F., Temiz A., Yıldız Ü. C., Ustaömer D.

TÜBİTAK Projesi, 2018 - 2022

  • Proje Türü: TÜBİTAK Projesi
  • Başlama Tarihi: Mayıs 2018
  • Bitiş Tarihi: Nisan 2022

Proje Özeti

Bu proje kapsamında, farklı beyaz çürüklük mantarları ile inkübe edilmiş lignoselülozik materyaller kullanılarak çevre dostu ve biyobozunabilir malzemelerin (liflevha, yalıtım malzemesi, ambalaj malzemesi ve odun doğal plastik kompozitleri) üretilmesi ve üretilecek malzemelerin teknolojik özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla Ganoderma lucidum (GL) ve Pleurotus ostreatus (PO) mantarları ile buğday sapı, sarıçam yongaları, kavak yongaları 10, 20 ve 30 gün odun lifleri ise 15 ve 30 gün mantar inkübasyonuna maruz bırakılarak lignoselülozik materyallerin kimyasında meydana gelen değişimler belirlenmiştir. Mantar muamelesine maruz bırakılmış lignoselülozik materyal örneklerinin kimyasal analizleri (ekstraktif madde miktarı, holoselüloz oranı, lignin oranı, α-selüloz oranı ve %1 NaOH çözünürlüğü), analitik (FTIR ve XRD) morfolojik (ışık mikroskobu) özellikleri incelenmiştir. Bu proje kapsamında ülkemizde ve dünyada ilk kez misel esaslı liflevha ve odun doğal plastik kompozitleri üretimi gerçekleştirilmiştir. Üretilen misel esaslı yalıtım levhalarının, odun doğal plastik kompozitlerinin, misel esaslı ambalaj malzemelerinin ve misel esaslı liflevhaların fiziksel, mekanik ve bazı teknolojik özellikleri belirlenmiştir. Misel esaslı yalıtım ve ambalaj malzemelerinin su alma oranlarının yüksek olmasına karşın kalınlık artış oranları düşük olduğu belirlenmiştir. PO mantarı kullanılarak üretilen misel esaslı yalıtım levhalarının ses yutum katsayısı oranlarının GL mantarıyla üretilenlerinkinden daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Proje kapsamında PO mantarı kullanılarak üretilen yalıtım levhalarının 1.000 Hz'de akustik absorpsiyon oranları inkübasyon sürelerine bağlı olarak %87 ila %99 arasında değiştiği tespit edilmiştir. Misel esaslı yalıtım levhalarının en düşük termal iletkenlik katsayı değeri, PO mantarıyla 20 günlük inkübasyon süresinin sonunda üretilen yalıtım levhasında tespit edilmiştir. Odun doğal plastik kompozit malzemelerin direnç özellikleri mevcut odun plastik kompozitlerine oranla daha düşük olduğu tespit edilmiştir.