Sıçanlarda, Sodyum Degisiklikligi ve Nöbetin Hipokampal Hasarlanma Üzerine Etkisi


Dilber B., Gürgen S. G.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2023 - 2025

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Başlama Tarihi: Mart 2023
  • Bitiş Tarihi: Mayıs 2025

Proje Özeti

Hücrenin ve insan yapısının ana bileşen elektroliti sodyumdur. Sodyum dengesi hayati öneme sahiptir ve beraberinde santral sinir sistemi önemli derecede zarar görür. Sodyum düzeylerinde değişiklik beyin ödemi, hipotonisite, stupor, koma gibi tablolara neden olur ve acil tedavi edilmesi gereken bir durumdur. Hücrede elektrolit değişiklikleri sonucunda bazı nörotransmitter kayıpları ilerleyici hasarlanma, apoptozis ve hatta hücre ölümü ile sonuçlanabilir. Santral sinir sistemini genel olarak sodyum değişiklikleri etkilese de epilepsi de de olduğu gibi bilişsel fonksiyonların ön planda düzenlendiği özellikle hipokampal bölge her iki durumda da hasar görür. Epileptik hastalarda nöbet kontrolünde zorluk, nöbet süresinde uzama, bilişsel fonksiyonlarda bozulma, yaşam kalitesinde bozulma gibi hipokampal bölgeden kaynaklanan sorunların üstüne bir de elektrolit dengesinde özellikle sodyumda olan bozulma tedaviyi daha da zorlaştıracaktır. Bu yüzden bugüne kadar hiç çalışılmamış olan sodyum değişikliklerinin, nöbetle olan birlikteliğinde hipokampal bölgede etkisini göstermeyi hedefliyoruz. Nöbet ve elektrolit birlikteliği ve hipokampal yolaklara etkisi ile yaşam kalitesinde artış, hasta maliyetinde azalma ve bir tedavi algoritması oluşturulacak olması literatüre özgün bir değer katacaktır. Çalışmamız hiponatremi, hipernatremi ve epilepsi-modelleri ile yapılacaktır. Hiponatremi-modeli subkutan bir pompa kolay bir cerrahi insizyonla rata yerleştirilecek ve belirli bir hızda salınan vazopressin ile hiponatremi oluşturulacaktır akabinde nöbet geçirtilecek ve dekapitasyonla hipokampus çıkarılacak, hipernatremi modelide hergün NaCl intraperitoneal olarak yapılacak ve diğer aynı işlemler uygulanacak ve kontrol grubu ile karşılaştırılacaktır. Elde edeceğimiz sonuçlar ile elektrolit değişkenliğinin hipokampal hasarlanmasının hücresel düzeyde etkisini göstermeyi bu sayede nöbet geçiren ve hiponatremisi olan hastalarda erken dönemde nöbet tedavisi için sodyum desteğinin tedavi algoritmasında bir yer alması gerektiğini, febril nöbetli hastalarda sodyum düşüklüğünün hipokampal hasarlanmadaki yerini, nöbet şikayeti ile gelen hiponatremik epileptik hastalarda bir antiepileptikten ziyade sodyum desteğinin önemine dikkat çekmeyi böylece tekrarlayan nöbetlerde nöbet sürelerinde kısalmayı, yaşam kalitesini iyileştirebileceğini ve ölüm oranını azaltabileceğini, hastaneye kronik şikayetlerle başvuran hastaların doğru tedavi edilerek hastane maliyetlerinde azalmaya sebep olacağını, yeni bulacağımız sonuçlarla da literatüre katkı sağlayacağımızı düşünüyoruz.