Trabzon Havalimanı'nda Kuşlarla Mücadele Yöntemleri


Sarı A. (Yürütücü), Mengen M. Y.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2021 - 2022

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Başlama Tarihi: Ağustos 2021
  • Bitiş Tarihi: Aralık 2022

Proje Özeti

Yoğun hava trafiği ile birlikte uçaklar ve kuşların çarpışma oranlarında büyük oranda artışlar görülmektedir. Kuş zararlarına karşı tüm dünyada büyük miktarlarda harcama yapılmakta ve son derece yoğun bir çaba sarf edilmektedir. Ancak yıllardır yapılan masraflar ve yüzlerce personelin emeğine rağmen havalimanlarında bu soruna karşı istenilen bir çözüm üretilememektedir. Bu çalışmada Trabzon havalimanında kuşla mücadelede uygulanan yöntemlerin etkinliğinin araştırılmasının yanında ülkemiz yırtıcılarından çakal türünün birebir ölçülerinde olan maketi (replika), içerisinde çakal sesi yüklü 400-600 watt arası ses gücü olan taşınabilir hoparlör, içerisinde yırtıcı kuş sesleri de bulunan, sonik programlanabilen saniyelik sürelerde 4 dönümlük bir alana ses dalgaları yayan, kuşların kafasını karıştıran, korkutan veya yönlerini değiştirmesini sağlayan çeşitli tehlike çağrıları ve yırtıcı sesleri yayarak kuşları kovan BirdXPeller®PRO ve ultrasonik sinyal ve flaş ışığı sayesinde 400 m2’lik bir alanda etkili olan Bird-K İmti 040 güneş enerjili çok fonksiyonlu hayvan kovucu bir cihaz denenmiştir. Proje süresince (13 Ağustos 2021 – 13 Kasım 2022) toplam 114 arazi çalışması yapılmıştır. Kullanılan hayvan replikası ve ses sistemlerine karşı kuşların çok kısa sürelerde alışkanlık kazandığı proje süresince yapılan tüm farklı denemelerde ortaya konmuştur. Yapılan gözlemler sonucunda Trabzon Havalimanı’nda 44 familyaya ait 120 kuş türü tespit edilmiştir. Proje süresince yıl boyunca görülen yerli tür sayısı ise 42’dir. Havacılık Güvenliği Risk Değerleri (ASRV) sınıflandırmasına göre çalışma süresince Trabzon Havalimanı’nda gözlemlenen orta düzeyde tehdit (3), yüksek tehdit (4) ve çok yüksek tehdit (5) düzeylerinde toplamda 44 kuş türü vardır. Trabzon Havalimanı ve çevresinde proje süresince tespit edilen türlerden 700 gram ve üzeri 28 adet kuş türü bulunmaktadır. Sadece ekonomik kayıpları değil ilerde yaşanması muhtemel can kayıplarını en aza indirebilmek için uçuş güvenliğini artırmak amacıyla, tüm havalimanlarında yaban hayatı uzmanları ivedilikle görevlendirilmeli, biyolojik ve fiziksel mücadele yöntemleri birlikte uygulanmalıdır.