Akademik Veri Yönetim Sistemi
Çolakoğlu G., Aydın İ. (Yürütücü), Demirkır C., Özşahin Ş., Çolak S.
TÜBİTAK Projesi, 2013 - 2015
Odun kökenli levha endüstrisinde en önemli ürünler kategorisinde bulunan kontrplak,
pek çok farklı kullanım alanı ile hayatımızda yer almaktadır. Kontrplak gibi odun esaslı levha
ürünlerinde, kaliteli bir levha üretimi, herşeyden önce kullanılan tutkal türüne bağlı olarak
optimum presleme koşullarının uygulanması ile elde edilecek iyi bir yapışma ile
sağlanabilmektedir. Presleme süresi, ısının levha taslağının orta tabakasına ulaşıncaya
kadar geçen süre ve kullanılan tutkalın o sıcaklıktaki sertleşme süresi esas alınarak
belirlenmektedir. Pratikte; üretilecek kontrplak kalınlığına göre her 1 mm için 1 dakikalık bir
pres süresi belirlenmekte, ağaç ve tutkal türünün önemi göz ardı edilmektedir. Levha
kalitesinde herhangi bir düşüş olmaksızın kapasitenin artırılması, kullanılacak ağaç türüne
bağlı olarak optimum pres süresinin belirlenmesi ile mümkündür. Proje kapsamında her bir
ağaç türüne ait kaplamalar ve presleme öncesi tutkallı levha taslakları üzerinde yapılacak ısıl
iletkenlik testi sonuçları ile farklı pres sürelerinde üretimi gerçekleştirilecek levhalara ait
mekanik özellikler karşılaştırılmıştır.
Bu çalışmanın amaçları; ülkemizde kontrplak endüstrisinde yaygın olarak kullanılan
ağaç ve tutkal türleri için optimum pres sürelerini belirleyerek üretim etkinliğini artırmak ve
çalışma kapsamında belirlenen faktörlere göre üretilecek kontrplak levhalarına uygulanacak
test metodları neticesinde elde edilen sonuçları, bir yapay zeka tekniği olan yapay sinir ağları
(YSA) ile modelleyerek, belirlenmesi çok büyük zaman ve maliyet gerektiren seçilen pres
süreleri haricinde optimum sonuç vermesi muhtemel en uygun değerleri tahmin etmektir.
Çalışmada kontrplak sektöründe yaygın olarak kullanılan 6 farklı ağaç türü (doğu
kayını, melez kavak, sakallı kızılağaç, sarıçam, doğu ladini, tetra), 3 farklı tutkal türü (üre
formaldehit, melamin üre formaldehit, fenol formaldehit) ve 2 farklı kaplama kurutma sıcaklığı
(110 ve 160°C) seçilmiştir.
Çalışma kapsamında, 2 mm kalınlıktaki kaplamalardan için 5 farklı presleme süresi
kullanılarak 3 tabakalı kontrplaklar üretilmiştir. Üretilen kontrplak levhaları üzerine ısıl
iletkenlik ölçümü, yüzey pürüzlülüğü, çekme maksalama direnci, eğilme direnci ve elastikiyet
modülü, özgül ağırlık ve rutubet testleri ilgili standartlara göre uygulanmıştır. Ayrıca üretilen
kontrplak levhalarına uygulanan test metodları neticesinde elde edilen sonuçlar, bir yapay
zeka tekniği olan yapay sinir ağları (YSA) ile modellenmiş ve her ağaç ve tutkal türü için
optimum kontrplak özelliklerini ortaya koyacak presleme süreleri tayin edilmiştir.