Sağlık Kaynaklarının Kullanılabilirliği: Türkiye ve Seçili OECD Ülkelerinin Karşılaştırılması


Creative Commons License

Kıran Ş., Akbolat M.

Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, cilt.24, sa.3, ss.603-618, 2021 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 24 Sayı: 3
  • Basım Tarihi: 2021
  • Dergi Adı: Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.603-618
  • Karadeniz Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bir ülkenin sağlık sistemindeki kaynakların göstergeleri, sağlığa erişimin önemli belirleyicileri olarak kabul edilebilir. Bu çalışma, sağlık hizmetlerine erişimin fiziksel boyutlarından biri olan “kullanılabilirlik” boyutu açısından Türkiye ile seçili OECD ülkeleri arasında bir karşılaştırma yapmaktadır. Bu amaçla on sağlık kaynağı göstergesi (her bin kişiye düşen hekim, hemşire, ebe, eczacı, diş hekimi, fizyoterapist, hastane ve hastane yatak sayısı, bir milyon kişiye düşen Bilgisayarlı Tomografi (BT) ve Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG) cihazı sayıları ve kişi başı cari sağlık harcaması (SGP, $)) ölçüm kriteri olarak kullanılmıştır. Çalışma, 2018 yılı için veri paylaşan 29 OECD ülkesini içermektedir. 2018 yılı için veri paylaşmayan ülkeler için son bildirimde bulunduğu yıla ait veriler kullanılmıştır. Veri elde etmek için OECD ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) sağlık istatistikleri veri tabanları kullanılmıştır. Verilerin analizinde çok kriterli bir karar verme yöntemi olan TOPSIS yöntemi kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre 29 ülke arasında ilk sırada Japonya (0,712), son sırada ise Türkiye (0,084) yer alıyor. Japonya'yı Almanya (0,519) ve ABD (0,467) gibi gelişmiş ülkeler takip etmektedir. Benzer sosyo-ekonomik statüye sahip diğer ülkelerle karşılaştırıldığında, Türkiye kişi başına daha az kaynağa sahiptir. Sonuç olarak, sağlıkla ilgili kaynak planlama sürecinde farklı ülkelerle yapılan karşılaştırmalar önemli görülmektedir.

Indicators of resources in a country’s healthcare system can be considered as important determinants of access to health. This study makes a comparison between Turkey and selected OECD countries in terms of the “availability” dimension, which is one of the physical dimensions of access to healthcare. For this purpose, ten indicators of health resources (number of physicians, nurses, midwives, pharmacists, dentists, physiotherapists, hospitals and hospital beds per one thousand people, the number of Computed Tomography (CT) and Magnetic Resonance Imaging (MRI) devices per one million people, and current health expenditures per capita (PPP,$) were used as measurement criteria. The study includes 29 OECD countries that shared data for 2018. For the countries that did not share data for 2018, data for the year of the last shared was used. The health statistics databases of OECD and the World Health Organization (WHO) were used to obtain data. The TOPSIS method, which is a multi-criteria decision-making method was used to analyze the data. According to the research findings, Japan (0.712) ranks first, and Turkey (0.084) ranks last among the 29 countries. Japan is followed by developed countries such as Germany (0.519) and United States (0.467). Compared to other countries of similar socio-economic status, Turkey has fewer resources per capita. As a result, comparisons with different countries are important in the health-related resource planning process.