Krizler İçin Plan mı (!)? Kriz Riskine Karşı Planlama mı?

Creative Commons License

Öztürk M., Erdoğan A.

8 Kasım Dünya Şehircilik Günü 44. Kolokyumu, Ankara, Türkiye, 5 - 08 Kasım 2020, ss.1

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.1
  • Karadeniz Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Mekânsal planların etkin kullanımına yönelik gereklilikler genellikle çeşitli krizler yaşandıktan sonra gündeme gelmektedir. Tüm dünyayı etkileyen COVID-19 küresel salgını ile mekânsal planlamanın, bölge ölçeğinden tasarım ölçeğine kadar yeniden ele alınması gereği ve önemi ortaya çıkmıştır. Çalışmanın bu kapsamda temel problemi Türkiye planlama sisteminde sadece basit bir denetlenme işlemi olarak görülen değerlendirmenin-ve ölçütlerinin-ilgili ulusal yazın ve mevzuatta neredeyse yok denebilecek düzeyde olmasıdır. Bu eksiklikten hareketle yapılan incelemelerle, içinde nicel verilerin yer aldığı nitel ölçütlü tutarlılık testlerinden oluşan analitik bir yöntem önerilmesi amaçlanmaktadır. Mekânsal Planlar Değerlendirme Kılavuzu (MPDK), ülkelerin kriz dönemlerinde eksikliğini daha çok hissettiği, planlama sistemi/aşamaları içerisinde olması gereken “ön değerlendirme” adımına yönelik önemli bir yöntem önerisidir. Bu kılavuz temelde iki konu olan “içsel” ve kendi içinde “yatay” ve “dikey” olarak ikiye ayrılan “dışsal” tutarlılık testlerinden oluşmaktadır. Gelecekte kılavuzun örnek alanlar özelinde uygulanması, testlerin oluşturulması ve açıklanmasına yönelik teorik çerçeveyi içeren bu çalışmayı öncelikli kılmaktadır. 

The need for effective use of spatial plans, in general, comes into agenda after certain crises have been experienced. With COVID-19, which affected the whole world, reconsideration of spatial planning in scales from regional plans to urban design emerged as an essential and important phenomenon. The main problem of the study in this context is recognized as the scarcity of Turkish planning literature and legislation in terms of evaluation-and its criteria-that is seen only as a simple review process in the present system. Based on this absence, it is aimed to propose an analytical method composed of consistency tests with qualitative criteria, some of which also include quantitative data. The Guide for Evaluation of Spatial Plans (GESP) is an important method proposal towards the stage of “ex-ante evaluation”, which is required to exist in planning system/process and for which the countries feel its lack ever more in periods of crises. The guide was constructed in two main categories based on “internal” and “external” consistencies, where the latter is divided into two as “horizontal” and “vertical”. This study consisting of the theoretical framework for the construction and explanation of those tests is considered as a prerequisite for the implementation of the guide for specific case studies in the future.