5TH INTERNATIONAL BLACK SEA MODERN SCIENTIFIC RESEARCH CONGRESS, Rize, Turkey, 8 - 10 November 2023, pp.1289-1296
Şehir altyapıları yaşanabilir kentsel çevreler oluşturulması ve sürdürülebilir kentleşme amacı
doğrultusunda oldukça önem arz eden bir konudur. Yaklaşık olarak her hafta, çoğu
şehrimizde yapılmış olan kaldırım veya yolların çok az bir zaman sonra yenilenmiş olduğu,
altyapı sistemlerinin farklı kuruluşların yapmış oldukları çalışmalarından ötürü zarar görmüş
olduğu haberleri gündemde yer almaktadır. Herhangi bir alanda yeni bir altyapı unsuru
(telefon, fiber optik ve elektrik kabloları, metalik veya olmayan borular, kanalizasyon, su,
boruları vs.) döşenirken ya da herhangi bir altyapı unsurunda bir problemle karşılaşıldığında
orada yapılacak olan kazı çalışmaları esnasında mevcut durumdaki altyapı unsurlarına da
zarar verilmektedir ve bu da farklı sorunlar doğurmaktadır. Dünyada bu gibi durumlarda
jeofizik yöntemlerden araştırma alanına herhangi bir hasar vermeyen Yer Radarı (GPR)
yöntemi oldukça yaygın bir şekilde kullanılmaktadır ve bu yöntem ile birlikte elde edilecek
sonuçların ekonomik ve zamansal olarak katkısı çok büyüktür. Bu çalışmada, şehir altyapı
unsurları ve bu unsurlara ait problemlerin GPR yöntemi ile belirlenmesi ve etkinliğinin
araştırılması amaçlanmıştır. Bu kapsamda modelleme ve laboratuvar çalışmaları
gerçekleştirilmiştir. Modelleme çalışmalarıyla, yeraltında farklı boyut ve derinliklerde
bulunan gömülü yapılar ile değişik stratigrafik özelliklere sahip jeolojik ortamların bilgisayar
ortamında benzetimleri yapılmıştır. Laboratuvar çalışmasında 150 cm boyunda, 100 cm
eninde ve 120 cm derinliğinde metal aksamlı bir sandık içerisine farklı altyapı unsurları
gömülerek GPR ölçümleri alınmıştır. Alınan bu ölçümlere gerekli olan veri işlem adımları
uygulanmış, iki boyutlu görüntüler elde edilmiştir. Elde edilen tüm görüntüler birlikte
değerlendirilerek şehir altyapı unsurları ve bu unsurlara ait problemlerin Yer radarı yöntemi
ile başarılı bir şekilde ortaya koyulduğu görülmüştür.