Akademik Veri Yönetim Sistemi
3rd International Congress on Ship and Marine Technology, Trabzon, Türkiye, 10 - 12 Aralık 2024, ss.231-237, (Tam Metin Bildiri)
Boru hattı taşımacılığında, ekonomik analiz, boru hattına ilişkin optimum güzergahın oluşturulması açısından
değerlendirilmekte ve bu süreçte boru hattının inşa ve ekipman maliyeti, döşeme derinliği, batimetrik veriler, bağlantı
noktaları ve topoğrafik hususlar gibi faktörler göz önünde bulundurulmaktadır. Ekipman, servis, teknik ve kontrol
başlıkları özelinde incelenen denizaltı boru hattı maliyet kalemleri içerisinde, ekipman girdisi en büyük paya sahiptir.
Ancak her bir maliyet kalemi, kurulum sürecinde farklı düzeylerde önem taşımaktadır. Ana faaliyetin yer aldığı bölüm
bütün maliyet ögeleriyle ilişkilendirilerek ve tahmini iş süresi gemi ile birlikte diğer ekipmanlar hesaba katılarak
maliyet tahmini ortaya konulmaktadır. Denizaltı boru hatlarının hayat geçirilmesinde en önemli unsur olarak görülen
maliyet tahmininde daha önce gerçekleşmiş benzer projelerden yararlanarak ön görülebilir perspektif sunulmaktadır.
Genelde maliyet kalemleri olarak ekipman, kurulum, teknik yapı, boru hattı, beton kaplama, korozif kaplama, katodik
koruma, sözleşme hükümleri, kiralama, geçiş hattı, döşeme yöntemleri, boruların gömülmesi, bağlantı elemanları ve
hidrostatik test gibi maliyet bileşenleri incelenmektedir. Denizaltı boru hatları, kurulum aşamasında ciddi maliyetleri
kapsayan unsurlar olmasına rağmen kurulum aşaması sonrasında bakım ve işletme maliyetleri yapılan işin
büyüklüğüne kıyasla optimum oranlarda seyretmektedir. Deniz dibinden yüzeydeki platforma erişim için uygun
güzergâh oluşturulması ve üretim sürecini daha verimli düzeye çıkarmak için konumlamanın rezerv merkezine bağlı
olacak şekilde planlanması son derece önemlidir. Bu araştırmada, geçmişte hayata geçirilen denizaltı boru hatları
projelerinin verileri değerlendirilerek, yeni yapılacak denizaltı boru hatlarının maliyet bileşenlerinin optimize edilmesi
için izlenmesi gereken yol haritası ortaya konulmaktadır. Ayrıca denizaltı boru hattı kazaları hem finansal hem de
çevresel olarak büyük riskler taşımaktadır. Bu nedenle düzenli olarak ulaşılması zor olan bu yerlerde bakım tutum
zorunluluğu bulunmaktadır. Dolayısıyla bu hatlarda ana hedef güvenlik ve çevre sorunlarını göz ardı etmeden,
ekipmanın bozulmasını önleyen, tesisin kullanılabilirliğini artıran ve toplam işletme maliyetini düşüren bakım
stratejileri uygulamaktır. Boru hattı dayanırlığında meydana gelebilecek azalma, şirketler için büyük mali kayıplara
yol açabilir. Bu tarz olaylarda; onarım işlemleri maliyeti ve üretimdeki gecikme maliyeti gibi durumlar ortaya
çıkmaktadır. Çalışmada ayrıca, bahse konu risklere yönelik farkındalık ve rasyonel bakış açısının maliyet unsurları
üzerinden detaylı bir değerlendirmesi yapılmıştır.