Akademik Veri Yönetim Sistemi
Uluslararası Katılımlı 76. Türkiye Jeoloji Kurultayı , Ankara, Türkiye, 15 - 19 Nisan 2024, ss.593
Yer manyetik alanı görece ölçüm kolaylığı (hava, yer, deniz) ve basit
ekipman sistemi sayesinde lokal çalışmalara ek olarak özellikle büyük
ölçekli alanların çalışılmasında da kullanılabilecek jeofizik
yöntemlerin başında yer almaktadır. Günümüzde bu veriler çeşitli veri
sağlayıcı platformlarda derlenerek belirli ayrımlılığa kadar ücretsiz
olarak kullanıma açıktır. Bu çalışmada Doğu Pontidler olarak
adlandırılan magmatik ada yayı alanı hem veri sağlayıcıdan sağlanan
hava manyetik verisi ile hem de ölçümlerinin bu çalışma kapsamında
alındığı yer manyetik verileri yardımı ile kıyaslamalı bir analizi
gerçekleştirilmiştir.
Pontidler, 1200 km’yi aşan doğu-batı uzanımlı ve yaklaşık 200 km
eninde bir zon (ada yayı) olarak Türkiye’nin kuzeyinde yer almaktadır.
Tektonik olarak kuzeyinde Karadeniz havzası, güneyinde ise İzmirAnkara-Erzincan Kenet Kuşağı sınırlandırılmıştır. Çalışma alanını
kapsayan Doğu Pontidler, tektonostratigrafik farklılıklarından dolayı
literatürde üç alt bölgeye (kuzey, orta ve güney) ayrılmaktadır.
Genellikle yüzey bulgularından elde eldilmiş olan bu sınırlar, iki farklı
manyetik veri kaynağından yararlanarak yüzey altındaki
devamlılıkları ve kabuk yapısıda ayrıca irdelenmiştir.
Doğu Pontidler, özellike Geç Kretaseden günümüze yaklaşık kuzey güney yönlü sıkıştırmalı bir tektonik rejim hakimiyeti altındadır.
Sonrasında gelişen Kuzey ve Doğu Anadolu doğrultu atımlı fay zonları
sayesinde doğudaki bu sıkıştırmalı tektonizma yerini batı yönlü bir
kaçışa bırakmıştır. Ayrıca manyetik veriler üzerinde yapılan
çizgisellik analizleri sayesinde bu jeodinamik süreçlere ait
deformasyon fazları ayırt edilmeye çalışılmıştır