ATIK FLORESAN LAMBALARDAN CIVA KIRLILIĞININ ÖNLENMESI VE EKONOMIK DEĞER KAZANIMI IÇIN YENI BIR PROSES YAKLAŞIMI


Creative Commons License

Üstünel Çavuş A., Sezer R.

5th International World Energy Conference, Kayseri, Türkiye, 12 - 13 Aralık 2025, ss.122-123, (Özet Bildiri)

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Kayseri
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.122-123
  • Karadeniz Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışma, atık floresan lambalarda bulunan çevresel açıdan riskli bileşenlerin geri kazanımına yönelik bütüncül ve yenilikçi bir proses geliştirmeyi amaçlamaktadır. Floresan lambalar, toksik etkisi iyi bilinen cıva (Hg) içermesinin yanı sıra, fosfor tozunda stratejik öneme sahip nadir toprak elementleri ile geri dönüştürülebilir cam ve metal bileşenleri barındırmaktadır. Türkiye’deki mevcut geri dönüşüm uygulamaları genellikle yalnızca gaz fazındaki cıvanın geri kazanılmasına odaklanmakta; ancak literatür verileri ve deneysel bulgular, cıvanın %75’ten fazlasının cam, metal ve özellikle fosfor tozu gibi katı bileşenlere kontamine olduğunu göstermektedir. Bu durum, mevcut yöntemlerin çevreye cıva salınımını önlemede yetersiz kaldığını ortaya koymaktadır. Bu araştırmada, cıvanın hem gaz fazındaki hem de katı bileşenlere bağlı formunun tamamen geri kazanılmasına olanak sağlayan yeni bir proses geliştirilmiştir. Çalışma kapsamında farklı liç çözeltileri (kral suyu, NaOCl, KI/I ve NaOCl/NaCl karışımları) kullanılarak yüksek çözünme ve geri kazanım verimleri elde edilmiştir. Ayrıca fosfor tozu etkin bir şekilde ayrıştırılarak nadir toprak elementlerinin geri kazanımı için uygun hale getirilmiş; cam ve metal fraksiyonları ise yeniden kullanılabilir formda elde edilmiştir. Elde edilen sonuçlar, geliştirilen yöntemin hem çevresel kirliliğin azaltılmasına hem de ekonomik değeri yüksek materyallerin sürdürülebilir biçimde geri kazanımına katkı sağladığını ortaya koymakta olup, çalışma bu yönüyle atık floresan lambaların yönetiminde çevre dostu ve uygulanabilir bir alternatif sunmaktadır.

This study aims to develop an integrated and innovative process for the recovery of environmentally hazardous components present in waste fluorescent lamps. Fluorescent lamps contain mercury (Hg), a well-known toxic element, as well as phosphor powders rich in strategically important rare earth elements (REEs), along with recyclable glass and metal components. Current recycling practices in Türkiye mostly focus on recovering mercury in its gaseous phase; however, both literature data and experimental findings indicate that more than 75% of the mercury in fluorescent lamps is actually bound to solid components such as glass, metal, and particularly phosphor powder. This demonstrates that existing methods are insufficient to prevent mercury release into the environment. In this research, a novel process has been developed to enable the complete recovery of mercury from both gaseous and solid-contaminated phases. Various leaching solutions (aqua regia, NaOCl, KI/I, and NaOCl/NaCl mixtures) were evaluated to achieve high dissolution and recovery efficiencies.

Furthermore, phosphor powder was effectively separated and processed to recover rare earth oxides, while

glass and metal fractions were regenerated into reusable forms. The results clearly show that the proposed

method not only contributes to the reduction of environmental pollution but also promotes the sustainable recovery of high-value materials. Therefore, this study presents an environmentally friendly and practical

alternative for the management and recycling of waste fluorescent lamps.