Akademik Veri Yönetim Sistemi
HİDRO’2023: Ulusal Hidrojeoloji ve Su Kaynakları Sempozyumu, Trabzon, Türkiye, 25 Mayıs 2023 - 27 Ocak 2024, ss.203-210
Dünya’nın yerçekimi alanı, mevcut kütle dağılımına bağlı olarak değişmektedir. İklimsel değişimler, buzul hareketleri, deniz seviyesindeki değişimler yerçekimi alanındaki değişimleri tetiklemektedir. Yerçekimi alanındaki değişime yüzey üstü ve altı sular, buzul kütleleri, okyanuslardaki hareketler sebep olmaktadır. Su kaynaklarındaki değişimin yerçekimi alanındaki değişimi daha iyi anlaşılmasını sağlamasının sebebi katı kütlelerine göre daha hareketli olmasıdır. İklim değişikliği, kuraklık ve seller gibi hidrolojik aşırı olaylar su döngüsünü büyük ölçüde etkilemektedir. Bu nedenle bölgesel veya global ölçekte yerçekimi alanındaki, su kütlelerindeki değişimler, hidrolojik olayların incelenmesi ve jeoit yüksekliğindeki değişimlerin incelenmesi adına 2002 yılında GRACE (Gravity Recovery and Climate Experiment) ve 2018 yılında GRACE-FO (Gravity Recovery and Climate Experiment-Follow On) uydusu hayata geçirilmiştir. Başlatılan bu uydu misyonları ile yeryüzündeki su kaynakları hakkında ve buna bağlı olarak sel, taşkın ve kuraklık araştırmaları yapmanın önünü açılmıştır. Buna ek olarak deniz seviyesindeki değişimler ve bunu tetikleyen buzullardaki erimeler ve hareketler izlenebilmektedir. Yeraltı su rezervlerine ulaşmak için GRACE/GRACE-FO uydu verileri ve Avrupa Birliği’nin uydu gözlem verileri ve yerinde verilere dayanarak oluşturduğu Copernicus programından elde edilen Yüzey Suyu, Kar Suyu, Toprak Nemi verileri kullanılmaktadır. G3P (Global Gravity-based Groundwater Product) 2002 yılından günümüze GRACE/-FO uydu misyonlarından elde edilen Toplam Su Kütlesi ile Copernicus hizmetinden elde edilen yukarıda bahsedilen verilerin kullanılmasıyla küresel kapsamda aylık çözünürlüğe sahip Yeraltı Suyu Kütlesinin değişimini gösterir. Bu çalışmada Türkiye’nin Doğu Karadeniz Bölgesine ait 2002-2022 tarihleri arasını kapsayan Toplam Su Kütlesi verileri ve 2002-2020 arası tarihleri kapsayan Yeraltı Su Kütlesi, Yüzey Suyu, Kar Suyu ve Toprak Nemi verileri incelenmektedir. Elde edilen sonuçlarla, Doğu Karadeniz Bölgesinde Toplam Su Kütlesi değerlerinde azalışın; Yeraltı Su Kütlesi değerlerinde artış yönünde eğilimin görüldüğü ve mevsimsel değişimlerin etkisi altında oldukları görülmüştür.
The gravitational field of the Earth is subject to changes based on the current distribution of mass. Climate changes, glacier movements, and changes in sea level trigger changes in the gravitational field. Changes in surface and subsurface water, glacial masses, and oceanic movements are responsible for changes in the gravitational field. The reason why changes in water sources provide a better understanding of the changes in the gravitational field is that they are more mobile than solid masses. Hydrological extreme events such as climate change, droughts, and floods greatly affect the water cycle. Therefore, in order to examine hydrological events and changes in geoid height on a regional or global scale, the GRACE (Gravity Recovery and Climate Experiment) satellite was launched in 2002, and the GRACE-FO (Gravity Recovery and Climate Experiment-Follow On) satellite was launched in 2018. These satellite missions have opened up the way to carry out research on floods, floods, and droughts and to study water resources on Earth. In addition, changes in sea level and melting and movement in glaciers triggering them can be monitored. Data from the GRACE/GRACE-FO satellites and the Copernicus program based on satellite observation data and in situ data are used to access groundwater reserves. The G3P (Global Gravity-based Groundwater Product) shows the global changes in groundwater mass with a monthly resolution by using the Total Water Storage obtained from the GRACE/GRACE-FO satellite missions and the Surface Water, Snow Water, and Soil Moisture data obtained from the Copernicus service. In this study, Total Water Storage data covering the Eastern Black Sea Region of Turkey between 2002-2022 and Groundwater Storage, Surface Water, Snow Water, and Soil Moisture data covering the period between 2002-2020 are examined. The results show a declining trend in Total Water Storage values in the Eastern Black Sea Region, and an increasing trend in Groundwater Storage values, which are affected by seasonal changes.