A Research on Permeability Concept an Urban Pedestrian Shopping Street: A Case of Trabzon Kunduracılar Street


YAVUZ A., KULOĞLU N.

Artvin Coruh university Faculty of Forestry Journal, vol.13, no.1, pp.25-39, 2012 (Peer-Reviewed Journal)

Abstract

This research in which components of permeability concept is tried to be set forth, presents the results of a field study conducted on a pedestrian-shopping street in Trabzon, a coastal city in the eastern Black Sea Region. The criteria affecting permeability are dealt with in physical, functional and perceptual properties. Accordingly, three hypotheses are proposed in this article. The study was a two-stage survey. The first survey is prepared to determine user preferences. With the second survey prepared in the light of the data obtained from the first one, characteristics defining the permeability concept were sought for. As a result, permeability level of a street is found to be closely related with the physical, functional and perceptual properties providing such permeability and, permeability is determined to be best provided by considering all the three properties together, and new perspective to the concept of permeability is brought with this model.

Kentsel tasarım ve kent planlama sürecinde yönlendirici nitelik taşıması ve kavram geliştirmede bir model önerisi sunan bu çalışma geçirgenlik kavramı üzerinedir. Geçirgenlik kavramının bileşenlerinin ortaya konmaya çalışıldığı bu araştırma, Doğu Karadeniz Bölgesi kıyı ili olan Trabzon’da bir yaya-alışveriş sokağı üzerinde yapılan alan çalışmasının sonuçlarını ortaya koymaktadır.

 

Geçirgenliği etkileyen kriterler literatür araştırmaları sonucunda fiziksel, işlevsel ve algısal boyutta ele alınmıştır. Literatür araştırmasından elde edilen bilgiler ışığında fiziksel özelliklerin ulaşılabilirlik kavramı ile işlevsel özelliklerin çeşitlilik kavramı ile algısal özelliklerin ise okunabilirlik kavramı ile açıklanabileceği düşünülmüştür. Buna bağlı olarak bu makalede; “ulaşılabilirlik, çeşitlilik ve okunabilirlik kavramlarını bünyesinde barındıran yaya-alışveriş sokakları geçirgen nitelik taşır ve geçirgenlik bu alt kavramlarla doğrudan ilişki içerisindedir”, “geçirgenlik bu kavramlarla pozitif ilişki içindedir”, “geçirgenlik düzeyi yüksek olan sokaklar memnuniyet vericidir” şeklinde belirlenen 3 adet varsayım öne sürülmüştür.

 

Çalışma kapsamında iki adet anket çalışması gerçekleştirilmiştir. Birinci anket çalışması kullanıcı tercihlerini saptamaya yönelik olarak hazırlanmıştır. Bu anket çalışmasından elde edilen veriler ışığında hazırlanan ikinci anket çalışması ile geçirgenlik kavramını tanımlayan sıfatlar aranmıştır.

 

Çalışmanın sonucunda, bir sokağın geçirgenlik düzeyinin, geçirgenliği sağlayan fiziksel, işlevsel ve algısal boyutlarla yakından ilişkili olduğu saptanmış ve geçirgenliği sağlamanın en iyi yolunun yaya-alışveriş sokağı örneğinde bu üç boyutun birlikte ele alınmasıyla sağlanacağı belirlenerek, oluşturulan model ile geçirgenlik kavramına farklı ve yeni bir bakış açısı getirilmektedir.