INTERNATİONAL JOURNAL OF MARDİN STUDIES, cilt.2, sa.1, ss.84-103, 2021 (Hakemli Dergi)
Tarihsel süreç içerisinde oluşan yaşam alanları, insan ve çevre faktörleriyle çeşitliliğe
ulaşarak mimari karakteri oluşturmaktadır. Tarihi, kültürel ve yapısal mirasın en önemli
örneklerinden biri olan geleneksel konutlar da bu faktörlerden etkilenerek kendi kimliklerini
meydana getirmiş ve günümüze kadar çeşitli gereksinmeler doğrultusunda oluşumlarını
tamamlamıştır. Bu noktada, kullanıcı gereksinmeleri; konuttaki mekâna yansımakta ve mekânı
biçimlendirmektedir.
Kullanıcı gereksinmelerinin geleneksel konut biçimlenmesindeki etkisinin incelendiği
bu çalışma kapsamında, Türkiye’de bulunan çeşitli bölgelere ait geleneksel konutlar ele
alınmıştır. Bu konutların plan kurgusu üzerinden; kullanıcı gereksinmelerine bağlı mekân
türleri ve işlevsel kurgular okunmuştur. Çalışma, 3 aşamadan meydana gelmektedir. İlk aşamada
kavramsal altyapı oluşturulmuştur. İkinci aşamada, o bölgenin geleneksel konut tipolojisini
yansıtan, literatürden elde edilen 9 konutun görsel ve planların temini sağlanmıştır. Çalışmanın
üçüncü ve son aşamasında ise; seçilen 9 konuta ait plan şemaları kullanıcı gereksinmelerinin
meydana getirdiği; fiziksel ve psikososyal gereksinmeler üzerinden farklılaşan birimler
üzerinden incelenmiştir. Bu doğrultuda, kullanıcı gereksinmelerinin konut biçimlenmesinde
etkili olduğu, bu sayede mekân ve kullanım çeşitliliği ile bunların örgütlenmesinde farklılıklar
yarattığı görülmektedir.