Akademik Veri Yönetim Sistemi
3rd International Congress on Human-Computer Interaction, Optimization and Robotic Applications, Artvin, Türkiye, 11 - 13 Haziran 2021, ss.16
Dental biyometri, kişilerin kimliklerinin tespiti için dental bilgilerinin kullanıldığı biyometri türüdür. İris, parmak izi, yürüyüş gibi
diğer biyometrik özellikler günümüzde kişilerin tanınması amasıyla başarılı bir şekilde kullanılmaktadır. Ancak bu özellikler çeşitli
nedenlerle kolayce zarar görebilirler. Örneğin yangın, deprem ve trafik kazası gibi kişinin ağır yaralandığı durumlarda, bu biyometrik
özellikler zarar görebilir ve kullanılamaz hale gelebilir. Dişler ise diğer biyometrik özelliklere göre daha dayanıklıdır. Daha zor
bozulurlar. Dişlerin bu özelliği sayesinde dental biyometri, diğer biyometrik özelliklerin kullanılabilir olmadığı durumlarda tercih
edilmektedir. Dental görüntülemede bitewing, periapikal ve panoramik röntgen gibi farklı yöntemler bulunmaktadır. Bitewing tipi
röntgen görüntülerinde çenenin bir bölümünde alt ve üst dişler görüntülenmektedir. Periapikal röntgenler bir ya birkaç dişin detaylı
görüntülendiği röntgenlerdir. Panoramik röntgen görüntüleri ise tüm çenenin panoramik bir şekilde görüntülendiği röntgen türüdür.
Bu röntgen tipinde tüm dişler bir arada görüntülenmektedir. Panoramik röntgenler çene ve diş yapıları konusunda daha fazla bilgi
içermesi yönüyle daha avantajlıdır. Ancak buna karşın panoramik röntgen görüntülerinde, çene ve burun kemiği, ısırma diski gibi
istenmeyen öğeler bulunmaktadır. Bu durum görüntülerin işlenmesini zorlaştırmaktadır. Üç röntgen türünün işlenmesinde ortak olarak
düşük parlaklık değişimi, üst üste gelen ya da farklı yönelimlerde olan dişler gibi zorluklar bulunmaktadır. Dental radyografi
görüntülerinden kişi tanıma uygulamasının ana aşamaları; alt ve üst çene ayrımı, diş ayrımı, özellik çıkarımı ve eşleştirmedir. Bu
aşamalardan ilki alt-üst çene segmentasyonudur. Bu aşamanın yüksek doğrulukla yapılması, sonraki aşamaları da etkilemektedir. Bu
nedenle çene ayırma işleminin en az hata ile tamamlanması önemlidir. Bu çalışmada panoramik röntgen görüntülerinde, alt ve üst
çene segmentasyonu için yeni bir yöntem önerilmiştir. Önerilen yöntem ile kullanılan veri tabanında yüksek doğruluk ile çene ayırma
işlemi gerçekleştirilmiştir. Kıyaslanan güncel diğer çalışmalara göre daha yüksek doğruluk oranı elde edilmiştir.
Dental biometry is a biometry method in which dental information is used to identify individuals. Other biometric features such as
iris, fingerprints, and gait are successfully used today to identify people. However, these features can be easily damaged for various
reasons. For example; these biometric properties can be damaged and become unusable in cases of heavy damage such as fire,
earthquake and traffic accident. Teeth are more durable than other biometric features. They deteriorate more difficultly. Thanks to this
feature of teeth, dental biometry is preferred when other biometric features are not available. There are different methods in dental
imaging such as bitewing, periapical and panoramic x-ray. Bitewing type x-ray images shows the upper and lower teeth in a part of
the jaw. Periapical X-rays are X-rays that show one or more teeth in detail. Periapical x-rays are images that are shown one or more
3
rd International Congress on Human-Computer Interaction,
Optimization and Robotic Applications
June 11-13, 2021, Turkey
teeth in detail. Panoramic x-ray images, on the other hand, are a type of x-ray in which the entire jaw is viewed in a panoramic way.
In this type of x-ray, all teeth are displayed together. Panoramic x-rays are more advantageous in that they contain more information
about jaw and tooth structures. However, panoramic x-ray images contain undesirable items such as jawbone, nasal bone and bite
disc. This situation makes it difficult to process images. Common difficulties in processing the three X-ray types are low brightness
variation, overlapping teeth or teeth with different orientations. Main stages of person recognition application from dental radiography
images are lower and upper jaw separation, tooth separation, feature extraction and matching. The first of these stages is the lower
upper jaw segmentation. Failure to do this stage with high accuracy affects the next stages as well. For this reason, it is important to
complete the jaw separation process with the least error. In this study, a new method is proposed for upper and lower jaw
segmentation in panoramic x-ray images. With the proposed method, jaw separation was performed with high accuracy in the
database used. In addition, higher accuracy rate was achieved compared to other compared current studies.
Keywords: dental human identification, segmentation, medical imaging, image processing, biometrics