EconTR2023 Conference, Ankara, Türkiye, 7 - 09 Eylül 2023, ss.1-2
Bir ülkenin gelişmişlik seviyesini
ortaya koyan temel göstergelerden birisi enerji kullanımıdır. Günümüzün üretim yapısının
olmazsa olmazı durumundaki enerji ve enerjide dışa bağımlı olan pek çok ülkenin, hem söz konusu sorunu minimize etmek
ve hem de fosil yakıtlara alternatif olabilecek enerji kaynaklarına yöneldikleri
görülmektedir.
Bu çalışmada, 2000-2021 döneminde
dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 42’sini, küresel GSYH’nin yüzde 24’ünü ve
küresel ölçekte gerçekleşen ticaretin de yüzde 16’sını gerçekleştiren Brezilya,
Rusya Federasyonu, Hindistan, Çin
ve Güney Afrika’dan oluşan BRICS ülkelerinde, kullanılmakta olan enerji çeşitleri
ile ekonomik büyüme arasındaki ilişki Westerlund (2008) eşbütünleşme testiyle analize
tabi tutulmuştur.
Çalışmanın ampirik analizinde
öncelikle verilerin homojen yada heterojen olma durumları sınanmış, farklı yatay
kesit bağımlılığı testleri uygulanarak, paneli oluşturan ülkelerin birbirleriyle
olan bağımlılıkları değerlendirilmiştir. Gerçekleştirilen birim kök testi ile
de verilerin durağanlıklarına bakılmıştır. Uygulanan testler ışığında seriler
arasında yatay kesit bağımlılığı olduğu görülmüş ve ikinci nesil birim kök
testlerinden olan CIPS testi sonucunda değişkenlerin durağan olmadığına karar
verilmiştir. Seviyesinde durağan olmayan verilerin birinci farkları alınarak
verilere yeniden durağanlık sınaması yapılmış ve verilerin durağan hale geldikleri
gözlemlenmiştir.
Çalışma sonucunda elde edilen
bulgulardan, çeşitli enerji kaynağı kullanımı ile ekonomik büyüme arasında
eşbütünleşik bir ilişki sonucuna ulaşılmıştır. Eşbütünleşme
testi sonucuna göre, termik enerji
tüketimi ve ekonomik büyüme arasında negatif, hidroelektrik ve yenilenebilir
enerji tüketimiyle ekonomik büyüme arasında pozitif yönde bir ilişki görülmüştür.
Energy use is one of the main
indicators of a country's level of development. It is seen that many countries,
which are dependent on foreign energy, which is indispensable for today's
production structure, are turning to energy sources that can both minimize
foreign depedndency and be an alternative to fossil fuels.
In this study, the relationship
between the types of energy used and economic growth in the BRICS countries consisting
of Brazil, Russian Federation, India, China and South Africa, which account for
approximately 42 percent of the world population, 24 percent of global GDP and
16 percent of global trade in the 2000-2021 period, is analyzed with the
Westerlund (2008) cointegration test.
In the empirical analysis of the
study, first of all, the homogeneity or heterogeneity of the data was tested
and the interdependence of the countries forming the panel was evaluated by
applying different horizontal cross-section dependence tests. The stationarity
of the data was also examined with the unit root test. In the light of the
tests applied, it was observed that there was horizontal cross-section
dependence among the series and the CIPS test, one of the second generation unit
root tests, revealed that the variables were non-stationary. The data, which
were non-stationary at the level, were tested for stationarity again by taking
the first difference of the data and it was observed that the data became
stationary.
The findings of the study
indicate that there is a cointegrated relationship between the use of various
energy sources and economic growth. According to the cointegration test
results, there is a negative relationship between thermal energy consumption
and economic growth and a positive relationship between hydroelectric and
renewable energy consumption and economic growth.