Kırılgan Beşlilerde Doğrudan Yabancı Yatırımlar ve Ekonomik Büyümenin Tarım Sektörüne Etkileri: Ampirik Değerlendirmeler


Emirkadı Ö.

BİLTÜRK Ekonomi ve İlişkili Çalışmalar Dergisi, cilt.6, sa.4, ss.263-283, 2024 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 6 Sayı: 4
  • Basım Tarihi: 2024
  • Dergi Adı: BİLTÜRK Ekonomi ve İlişkili Çalışmalar Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Sobiad Atıf Dizini
  • Sayfa Sayıları: ss.263-283
  • Karadeniz Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışmada, yabancı yatırımlara olan gereksinimleri yüksek, dışsal mali şoklardan önemli ölçüde etkilenebilen, derinleşen dış borç yükleri ile yüksek bütçe ve cari denge açıklarına sahip ve Amerikan yatırım bankalarından Morgan Stanley’in 2013’de yayınladığı raporda Kırılgan Beşli ülkeleri adı altında sınıflandırdığı Brezilya, Endonezya, Güney Afrika, Hindistan ve Türkiye’den oluşan ülke grubuna ait 2000 ve 2022 yılları arası dönemi verileri kullanılarak ekonomik büyüme ve doğrudan yabancı yatırımların, tarım sektörüne olan etkileri araştırılmaktadır. Çalışmanın değişkenleri arasındaki ilişkilerin tahmininde; yatay kesit bağımlılığı ile heterojen-homojenlik durumlarına bakılmış, CADF birim kök katsayısı ile uzun dönem katsayı tahmincisi analizleri gerçekleştirilmiştir. Yatay kesit bağımlılığı testi sonuçları, değişkenler arasında %1 anlam seviyesinde, yatay kesit bağımlılığı ilişkisi olduğunu göstermiştir. CADF birim kök testine göre sabitli modelde gdp değişkeni %5 anlam seviyesinde durağan iken diğer değişkenlerin birim kök içerdikleri görülmüştür. Panel eş bütünleşme testi sonucunda ise, seriler arasında uzun dönemli eş bütünleşme ilişkisinin varlığı belirlenmiştir. Panelin geneli itibari ile ulaşılan sonuçlar, doğrudan yabancı yatırımları ifade eden fdi’in, ekonomik büyümeyi temsil eden gdp’in ve tarımsal katma değeri ifade eden agri üzerinde sırayla, %1 ve %5 istatistiksel önem seviyesinde anlamlı etkileri olduğunu ve yanı sıra katsayının da negatif olduğunu göstermektedir.

In this study, the effects of economic growth and foreign direct investments on the agricultural sector are investigated by using the data for the period between 2000 and 2022 for the country group consisting of Brazil, Indonesia, South Africa, India and Turkey, which have high foreign investment needs, can be significantly affected by external financial shocks, have deepening external debt burdens and high budget and current account deficits, and are classified as the Fragile Five countries in the report published by Morgan Stanley, an American investment bank, in 2013. In the estimation of the relationships between the variables of the study; horizontal cross-section dependence and heterogeneity-homogeneity conditions were examined, CADF unit root coefficient and long-run coefficient estimator analyzes were performed. The results of the horizontal cross-section dependence test show that there is a horizontal cross-section dependence relationship between the variables at the 1% significance level. According to the CADF unit root test, while the gdp variable is stationary at the 5% significance level in the model with constants, the other variables are found to contain unit roots. The panel cointegration test revealed the existence of a long-run cointegration relationship between the series. The overall panel results show that fdi, which stands for foreign direct investment, gdp, which represents economic growth, and agri, which stands for agricultural value added, have significant effects on gdp and agri at 1% and 5% statistical significance levels, respectively, and the coefficient is negative.