IV. INTERNATIONAL CONTEMPORARY URBAN ISSUES CONFERENCE ON INFORMALITY, İstanbul, Türkiye, 24 - 26 Kasım 2016
Günümüzde dünyada yaşanmakta olan küreselleşme olgusu, gelişmekte olan ülkeleri etkisi altında almakta ve toplumların ekonomik, sosyal, kültürel yaşamlarını gelişmiş ülkelerin ekonomik amaçları doğrultusunda biçimlendirmeye çalışmaktadır. Dünya ekonomisini elinde tutmaya yönelik hızla etkisini artıran küreselleşme süreci, sonuçları itibarıyla yaşam mekânlarımızı dolayısıyla da kentsel yapılarımızı kaçınılmaz biçimde etkilemektedir. Bu değişim sürecinde kent yapısının asıl bileşenlerinden biri olan kent peyzajı da değişime uğramakta ve yavaş yavaş kent içerisindeki asli görevini yitirmeye başlamaktadır.
Küreselleşmenin getirdiği değişim zorunluluğu, kent hizmetlerinin sunum biçiminden kentin fiziki yapısına, kent kimliğine ve hatta kentlilerin yaşam biçimine kadar her türlü değişime neden olmakta, bu değişimler ise en görünür şekilde büyük ölçekli projeler yoluyla gerçekleşmektedir. Sermaye odaklı olarak gelişen bu projeler kentlerde planlamanın temel ilkelerini güçsüzleştirmektedir. Böyle bir ortamda kentsel peyzajın planlaması, tasarımı ve süreç içerisinde yönetimi konusunda çok büyük değişimler meydana gelmiştir. Kamusal kentsel peyzajın yerini pek çok yerde özel kentsel peyzaj alanları almıştır. Meydana gelen bu değişimin etkisi, mekânın hem morfolojik hem fiziksel hem sosyal hem de yönetsel anlamda algılanmasını değiştirmektedir. Bu olgulardaki değişimin neler olduğu, nasıl olduğu ve bu değişimlerin günümüzde hangi boyutlarda yaşandığı sorgulanması gereken bir durumdur. Tüm bu soruların cevaplanabilmesi için öncelikle kent yapısının öncülerinden olan kent peyzajının doğru tanımlanıp, algılanması gerekmektedir.
Bu bildiri ile 1980 li yıllardan başlayıp 2000 li yıllarda tüm Türkiye de hızlı dalgalar halinde yayılmaya başlayan küreselleşme süreci ve küresel ekonomik süreçlere bağlı olarak değişen kentsel gelişmeler çerçevesinde kamusal alanların en önemli unsurunu oluşturan kentsel peyzajın değişen içeriği, tasarım yaklaşımları Trabzon çömlekçi kentsel dönüşüm alanı üzerinden tartışılacaktır.
Anahtar Kelimeler: Küreselleşme, kentsel peyzaj, kentsel dönüşüm, sürdürülebilirlik, kentsel tasarım
The phenomenon of globalization happening in today’s world exerts influence over developing countries and is tried to shape societies’ economic, social and cultural life in line with the countries’ economic goals. Globalization process rapidly increasing its effect to hold the world economy affects unavoidably our life space through its results and in turn, our urban structure. Urban landscape, one of the main components of urban structure, also undergoes a change during period of change and begins to gradually lose its fundamental duty within the city.
Change requirement brought about by globalization leads to any changes, including way of providing municipal services, urban physical structure, city identity and even life-style of town-dwellers, and these changes have occurred through large-scale projects most apparently. These projects developed as capital-driven weaken the fundamental principles of planning in urban areas. In such an environment, drastic changes have occurred in the planning and designing of the urban landscape and its managements within the process. Public urban landscape areas have replaced with private urban landscape ones in many places. The impact of this change that has taken place alters the perception of space in morphological, physical, social and administrative aspects. What are changes in these phenomena, how do they occur and these changes are having today to what extent are a situation that should be questioned. Urban landscape, one of precursors of city structure, firstly needs to be correctly identified and perceived so that all of these questions can be answered.
Globalization process that begins to rapidly surge in all of Turkey in 2000s starting with the 1980s, changing content of urban landscape constituting the most important elements of public space within the frame of changing urban developments depending on global economic processes and design approaches will be discussed through Trabzon potter urban transformation field in this report.
Key Words: Globalization, urban landscape, urban renewal, sustainability, urban design