ORTAK YERLEŞKELİ VLBI VE GNSS İSTASYONLARINDAN ELDEEDİLEN HIZLARIN PLAKA HAREKET MODELLERİ İLEKARŞILAŞTIRILMASI

Creative Commons License

Karaaslan Ö., Tanır Kayıkçı E., Yalçınkaya M., Öztürk S.

Türkiye Ulusal Jeodezi Komisyonu (TUJK) 2018 Yılı Bilimsel Toplantısı, İzmir, Türkiye, 1 - 02 Kasım 2018, ss.30

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: İzmir
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.30
  • Karadeniz Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

ORTAK YERLEŞKELİ VLBI VE GNSS İSTASYONLARINDAN ELDE EDİLEN HIZLARIN PLAKA HAREKET MODELLERİ İLE KARŞILAŞTIRILMASI

KARAASLAN, Özge1; TANIR KAYIKÇI, Emine2; YALÇINKAYA, Mualla2; ÖZTÜRK, Serkan3

1 Gümüşhane Üniversitesi, Harita Mühendisliği Bölümü

2 Karadeniz Teknik Üniversitesi, Harita Mühendisliği Bölümü

3 Gümüşhane Üniversitesi, Jeofizik Mühendisliği Bölümü

 

Jeodezik VLBI ve GNSS istasyonları bulundukları tektonik plakaların hızını temsil etme potansiyeline sahiptir. Çok Uzun Baz Enterferometrisi (VLBI) 1970’lerden beri jeodinamiği incelemek için kullanılmaktadır. Plaka hareket modelleri, plaka sınırlarından gelen verileri kullanarak jeolojik gözlemler yoluyla geliştirilen, böylece plaka hareketlerini belirleyen ve levha tektoniklerini açıklayan modellerdir. Depremlerin sıklığı ve büyüklüğü, tektonik plakaların nasıl hareket ettiğine bağlıdır. Plakaların nasıl hareket ettiğini anlamak, dağ kurma ve manto konveksiyonu gibi yüzey işlemlerini anlamanıza yardımcı olabilir. Fayların üzerindeki hareketin yönü, plakaların birbirine doğru hareket edip etmediğinin bir göstergesidir ve buda bir tür faylanma ve sismik tehlikeye yol açabilir.

Bu çalışma kapsamında, Avrupa'da ortak yerleşkeli VLBI ve GNSS istasyonlarda; IVS (Jeodezi ve Astrometri Servisi) ve IGS (Uluslararası GNSS Servisi) verileri zaman serisi analizleri ile elde edilen hızlar plaka hareket modelleri karşılaştırılmıştır. BADARY, MATERA, MEDICINA, METSAHOV, NYALES20, ONSALA, SVETLOE, YEBES40M, ZELENCHK IVS istasyonları verileri ile BADG, MAT1, MATE, MEDI, METS, NYA1, NYAL, ONSA, SVTL, YEBE, ZECK IGS istasyonları verilerinin sonuçları GSRM v2.1 (2014), ITRF2008, NNR-MORVEL56, MORVEL (2010), GEODVEL (2010), APKIM2005, GSRM v1.2 (2004), CGPS (2004), REVEL 2000, ITRF2000 (AS&B [2002]), HS3-NUVEL 1A, APKIM2000, ITRF2000 (D&A [2001]), HS2-NUVEL 1A, NUVEL 1A, NUVEL 1 plaka hareket modelleri sonuçları ile karşılaştırılmıştır. IGS verileri zaman serisi analizleri ile elde edilen hızlar GSRM v2.1 ve GSRM v1.2 modelleri ile benzer çıkarken IVS verileri zaman serisi analizleri ile elde edilen hızlar diğer değerlerden daha küçük çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler: Plaka Hareketi, İstasyon Hızı, Ortak Yerleşkeli İstasyonlar, Zaman Serileri Analizi.