Akademik Veri Yönetim Sistemi
Literatür Eczacılık Bilimleri Dergisi, cilt.10, sa.2, ss.133-152, 2021 (Hakemli Dergi)
Bitkiler, çok eski dönemlerden beri hastalıkların önlenmesinde
ve tedavisinde kullanılmaktadır. Bitkisel ürün kullanımı, ilaca bağlı karaciğer hasarının en yaygın nedenlerinden biri olarak görülmektedir.
Retrospektif çalışmalarda bazı bitkilerin ve bitkisel preparatların kullanımı, karaciğer hasarıyla ilişkilendirilmiştir. Bu derlemede, 1976 yılından itibaren bitkisel ürün kullanımı sonucu geliştiği belirtilen 60
hepatotoksisite olgusu, hasta öyküleri, muayene, laboratuvar ve varsa
biyopsi bulguları incelenmiştir. Bu vakalarda yaygın olarak kullanılmış olduğu belirlenen Aloe vera (L.) Burm.f., Atractylis gummifera
Salzm.ex L., Camellia sinensis (L.) Kuntze, Chelidonium majus L., Cimicifuga racemosa (L.) Nutt., Mentha pulegium L. ve Hedeoma pulegioides (L.) Pers., Piper methysticum G.Forst., Polygonum multiflorum
Thunb., Valeriana officinalis L.’nin, pirolizidin alkaloitleri içeren bitkilerle Teucrium L. türlerinin hepatotoksisiteden sorumlu bileşenleri, hepatotoksisite oluşturma mekanizmaları ve mevcut tedavi yaklaşımları
derlenmiştir. Bitkilerin genelinin hepatotoksisite oluşturma mekanizması belirsiz olmakla birlikte, patogenezi çoğunlukla idiyosenkratik tip
reaksiyonlar oluşturmaktadır. Bitkilere bağlı karaciğer hasarının tanısında, altın bir standart bulunmamakta ve dışlama kriterleri esas alınmaktadır. Karaciğer hasarının tipinin belirlenmesinde R değeri
hesaplanmaktadır ve bitkilerin çoğunlukla hepatoselüler hasar olmak
üzere kolestatik ve miks tipte hasar oluşturabilecekleri bildirilmiştir. Teşhis için çeşitli skorlama sistemleri geliştirilmiştir ve en yaygın kullanılanı Roussel Uclaf Nedensellik Değerlendirme skorlamasıdır. Vakaların
çoğunda, bitkisel ürünün geri çekilmesinden sonra karaciğer testlerinde
iyileşmeler gözlemlenmiştir. Bununla birlikte birçok vakanın sonucunda
organ yetersizliği ve ölüm görülmesi, hepatotoksisite ile ilişkilendirilen
bitkiler arasında A. gummifera, pennyroyal yağı gibi şiddetli hasara
neden olan ürünlerle halk arasında yaygın olarak tüketilen C. sinensis ve
Teucrium sp. gibi bitkilerin bulunması dikkat çekicidir. Bitkisel ürün
kullanımıyla ilişkili hepatotoksisite riskinin azaltılabilmesi için ürün kalitesi ve denetiminin sağlanması ve ürünlerin konuyla ilgili eğitim almış
sağlık personeli danışmanlığında kullanılmaları gerekmektedir.
Plants have been used in the prevention and treatment
of diseases since ancient times. Herbal product use is one of the common causes of drug-induced-liver-injury. In retrospective studies the
use of some herbs and herbal preparations has been associated with
liver damage. In this review, 60 hepatotoxicity cases, reported as a
result of the use of herbal products since 1976, were examined as well
as anamnesis, examination, laboratory and biopsy findings. Aloe vera
(L.) Burm.f., Atractylis gummifera Salzm.ex L., Camellia sinensis (L.)
Kuntze, Chelidonium majus L., Cimicifuga racemosa (L.) Nutt., Mentha pulegium L. and Hedeoma pulegioides (L.) Pers., Piper methysticum G.Forst., Polygonum multiflorum Thunb., Valeriana officinalis
L., pyrolysidine alkaloid plants, Teucrium L. species' components responsible for hepatotoxicity, hepatotoxicity mechanisms and current
treatment approaches are compiled. Although the mechanism of general hepatotoxicity is uncertain, pathogenesis is mostly create of idiosyncratic type reactions. There isn't a gold standard in diagnosis and
is based on exclusion criteria. The R value is calculated to determine
the type of liver damage, and it has been reported that plants can cause
cholestatic and mixed type damage, mostly hepatocellular damage.
Various scoring systems have been developed for diagnosis and the
most commonly used is Roussel Uclaf Causality Assessment Method
scoring. Improvements in liver tests were observed in most cases after
withdrawal of herbal product. It is noteworthy that organ failure and
death are observed as a result of many cases and finding plants that
cause severe damage such as A. gummifera, Pennyroyal oil, and
widely consumed by public such as C.sinensis and Teucrium sp. To reduce the risk of hepatotoxicity, product quality and control should be
ensured and the products should be used under supervision of health
personnel.