Akademik Veri Yönetim Sistemi
5. Uluslararası Mobilya ve Dekorasyon Kongresi, Eskişehir, Türkiye, 1 - 04 Kasım 2018, sa.0
Sanayi devrimi sonrası bilimsel çalışmalar, endüstri devrimi, aydınlanma çağının etkileri kentleşmeyi başka boyutlara taşımış ve toplumları modernizmle tanıştırmıştır. Bu sürecin en önemli aktörlerinden biri kitle iletişimi ve kitle iletişim araçları yani medyadır. Çünkü medyanın küresel düzeyde kapsama alanı oldukça geniştir. Basılı ve görsel medyanın yanı sıra radyo, sinema ve televizyon gibi hem görsel hem de işitsel medyanın ortaya çıkışı ile reklam pazarı genişlemiş, modadan mobilyaya, elektronikten aksesuara kadar geniş bir yelpazede ürünler tüketiciye çeşitli kanallarla ulaşmaya başlamıştır. Bu ürünler, televizyonlarda yer alan reklam kuşakları dışında, televizyon programlarında, sunucuların taşıdığı giysi ve aksesuarlarda, dizilerde de karşımıza çıkmaktadır. Neredeyse her evde var olan ve 24 saat yayın yapan televizyonlar ve televizyon programları tüketiciye ulaşmanın en kolay yollarından biri olmuştur. Özellikle Türkiye’de 1980 sonrası küreselleşmenin hız kazanmasıyla yaygınlaşan ve tek kanaldan çok kanala geçen televizyon, reklam piyasasının da yeni gözdesi olmuştur.
Çalışmanın amacı; televizyon dizilerinin iç mekânlarında kullanılan ürünlerin bir pazarlama nesnesine, televizyon dizilerinin de reklam sektörünün gözdesi haline dönüştüğünü Türkiye’de yayınlanan televizyon dizileri üzerinden ortaya koymaktır.
Çalışmanın araştırma yöntemi olarak, nicel araştırma yöntemi, veri toplama ve analizi yapılmıştır. Çalışma kapsamı ve sınırlılıkları açısından Türkiye’de dizi sektöründeki gelişmeye paralel olarak 1980-2017 yılları arasında Türkiye’de yayınlanan diziler belirlenmiştir. Örneklem seçimi ise orantısız tabakalı örneklem seçimi ile 10 yıllık dönemleri yansıtması açısından 1980’li, 1990’lı, 2000’li ve 2010’lu yıllardan izlenme oranları en yüksek diziler arasından üçer, toplamda 12 dizi seçilmiştir. Mekân devamlılığı açısından yayın sürelerinin üç yılı aşmamasına özen gösterilmiştir.
Bu amaçla; 1980’li yıllardan “Kartallar Yüksek Uçar”, “Çalıkuşu” ve “Perihan Abla” dizileri, 1990’lı yıllardan “Şehnaz Tango”, “Kara Melek” ve “İkinci Bahar” dizileri, 2000’li yıllardan “7 Numara”, “Çemberimde Gül Oya” ve “Aşk-ı Memnu” dizileri, 2010’lu yıllardan ise “Behzat Ç.: Bir Ankara Polisiyesi”, “Poyraz Karayel” ve halen yayınlanmaya devam eden “Ufak Tefek Cinayetler” dizileri çalışmada incelenen diziler olmuşlardır.
Analizler yapılırken, dizilerin yayına girdiği ve bittiği dönemi karşılaştırma açısından ilk iki ve son iki bölümü izlenmiş, iç mekânlarında reklam unsuru olarak kullanılan ürünlerin sponsor (destekleyici) firma tarafından sağlanıp sağlanmadığı tespit edilmiş ve iç mekân ile ilgili sponsor firmalar sınıflandırılmıştır. Değerlendirme ve sonuç bölümünde ise Türkiye’deki dizi sektörü içerisinde reklam sektörünün yıllara göre nasıl değiştiği ve geliştiği, iç mekânda hangi ürün grubunun ön plana çıktığı tartışmaya açılmıştır.