MODERN VE YALIN BİR DİNİ YAPI ÖRNEĞİ: BALIKLI RUM HASTANESİ MESCİDİ


Creative Commons License

ERBAY M.

TURKISH ONLINE JOURNAL OF DESIGN ART AND COMMUNICATION, cilt.11, sa.3, ss.967-983, 2021 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

İnsanoğlunun varoluşunu keşfetme yolculuğunda bir şeye inanma ya da tapınma ihtiyacını karşılayan en önemli kurumların başında din gelmektedir. Her dinin de kendine özel inşa edilen yapıları bulunmaktadır. Tapınak, manastır, kilise, bazilika, katedral, havra, sinagog, cami gibi mimari yapılar zaman içerisinde kendi tipolojilerini de oluşturmuştur. Çağının yapım teknikleri ile gelişen bu tipolojilerin günümüzde din felsefesi ile ayrı düştüğü noktasında görüşler olmasına karşın, bu gelenekten kopulmadığı da görülmektedir. Bu çalışma ülkemizde ibadet mekânlarından bir mescit üzerine yoğunlaşmaktadır. Seçilen yapı Balıklı Rum Hastanesinin bahçesinde bulunan Mescit yapısıdır. Bu amaçla yapının proje, tasarım ve uygulamalarını gerçekleştiren MEDAC Firması ile iletişime geçilmiş, firmanın sahibi mimar İlhami Kurt ile alan ziyareti gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın amacı dini yapıların, din felsefesinin özünde bulunan tevazu ve fazlalıklardan arınma duygusunun zaman içinde tipoloji haline gelen geleneksel yapım teknikleri yerine çağın yapım teknikleri ile nasıl yorumlanabileceği hakkında ışık tutmaktır. Bu amaçla yapının konumu, yapım tekniği, formu, plan düzeni, mekân örgütlenmesi, kullanılan malzeme, ışık kullanımı, aydınlatma düzeni, ısıtma ve havalandırma ile iklimlendirme özellikleri, detay üretimi, donatı tasarımı ve süslemeleri açısından irdelenmiş ve değerlendirilmiştir. Ancak hizmete girdiği yıldan itibaren donatı düzeyinde yapılan müdahaleler görüldüğünden, bununla ilgili bir bölüm de eklenmiştir. Yapının değerlendirmeleri için alan ziyaretinde gerçekleştirilen fotoğraf çekimlerinin yanı sıra değişimi gözler önüne serebilmek için hizmete girdiği yıl çekilen fotoğraflar da kullanılmıştır. Çalışma bu anlamda mimaride oluşturulan formun ve bu formu meydana getiren tasarım felsefesinin iç mekândaki sürekliliğine de vurgu yapmaktadır.