Tekstil ve Gıda Sektöründe Etkinlik Ölçümü: VZA-Malmquist TFP Endeksi Uygulaması

PERÇİN S., USTASÜLEYMAN T.

IKTISAT ISLETME VE FINANS, sa.250, ss.154-171, 2007 (SSCI)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Basım Tarihi: 2007
  • Dergi Adı: IKTISAT ISLETME VE FINANS
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Social Sciences Citation Index (SSCI)
  • Sayfa Sayıları: ss.154-171
  • Karadeniz Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışmanın amacı Veri Zarflama Analizi (VZA) ve Malmquist Toplam Faktör Verimliliği (TFP) Endeksi yaklaşımlarını kullanarak 2000-2002 döneminde İMKB Ulusal Pazarda yer alan dokuma, giyim eşyası ve deri 1 ve gıda, içki ve tütün firmalarının etkinliklerini ölçmek ve değerlendirmektir. Bu amaçla öncelikle 2002 yılı verileri dikkate alınarak tekstil ve gıda firmalarının göreli etkinliği ölçülmüştür. İkinci olarak, firmaların etkin sınırından uzaklaşmalarına neden olan faktörler duyarlılık analizi ile araştırılmıştır. Son olarak Malmquist TFP endeksi kullanılarak 2000-2002 döneminde firmaların verimlilik ve etkinlik bileşenlerindeki değişmeler incelenmiştir. Analizler sonucunda 2002 yılı itibariyle gıda firmalarının etkinliğindeki azalmanın tekstil firmalarına oranla daha az olduğu görülmüştür. Ayrıca, 2000-2002 döneminde tekstil ve gıda firmalarının verimliliğinin azalışın en önemli nedeninin, teknik değişmede ortaya çıkan olumsuzluklar olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

The objective of this study is to measure and evaluate the efficiency of textile, apparel and leather industries (textile) and food, beverage and tobacco (food) industries in Istanbul Stock Exchange (ISE) National Market over the time period 2000-2002 using Data Envelopment Analysis (DEA) and Malmquist Total Factor Productivity (TFP) Index approaches. For this purpose, using the data for the year 2002, relative efficiencies of textile and food companies were measured first. As the second step of the study, factors that have already removed the companies from production frontier were evaluated with the sensitivity analysis. Finally the patterns of productivity and efficiency changes of companies over the time period 2000-2002 were studied using the Malmquist TFP Index approach. It has been found that there is less of a decline in the efficiencies of food companies compared to the textile companies for the year 2002. Findings also show that the main reason behind the decline of the efficiencies of textile and food companies over the time period 2000-2002 is related to the negative effects revealed in the process of technical change.