Research Information System
JOURNAL OF THE FACULTY OF ENGINEERING AND ARCHITECTURE OF GAZI UNIVERSITY, vol.40, no.2, pp.951-965, 2025 (SCI-Expanded)
It is very important to distinguish the reason of change in natural frequencies of structures either caused by a possible damage or environmental conditions as temperature and humidity. In this study, the changes in the dynamic properties of masonry minarets under environmental effects such as temperature and humidity were investigated. The Minarets of İskenderpaşa, Hacı Kasım and Tavanlı Mosques in Trabzon were monitored by ambient vibration test method, the relationship between natural frequencies and temperature and humidity was tried to be determined. For this purpose, the natural frequencies of these minarets were measured at certain intervals under different temperature and humidity conditions over a period of approximately six months. The vibration measurement system which was developed by our research team was used in the measurements. From the data collected by these measurements, the variation intervals of the natural frequencies (the smallest and the highest values), the percentages of change and their relations with temperature and humidity were revealed. This relationship was determined by using linear-nonlinear simple and multiple regression analyses. From the study, it was found that the natural frequencies change under environmental effects such as temperature and humidity, and this rate of change was approximately 7%.
Yapılarda olası bir hasar durumunda frekanslarda meydana gelecek değişimin, sıcaklık ve nem gibi ortam koşullarına bağlı değişimden ayırt edilebilmesi oldukça önemlidir. Bu çalışmada, yığma taş minarelerin dinamik özelliklerinin sıcaklık ve nem gibi çevresel etkiler altındaki değişimleri incelenmiştir. Trabzon’da yer alan İskenderpaşa, Hacı Kasım ve Tavanlı Camilerinin Minareleri çevresel titreşim testi yöntemiyle takip edilerek doğal frekanslarla sıcaklık ve nem arasındaki ilişki belirlenmeye çalışılmıştır. Bu amaçla minarelerin yaklaşık olarak altı aylık süre içerisinde farklı sıcaklık ve nem koşullarında doğal frekansları belirli aralıklarla ölçülmüştür. Ölçümlerde araştırma ekibimiz tarafından geliştirilen titreşim ölçüm sistemi kullanılmıştır. Ölçümlerden elde edilen verilerden doğal frekansların değişim aralıkları (en küçük ve en yüksek değerler), değişim yüzdeleri ile sıcaklık ve nemle ilişkileri ortaya konulmuştur. Bu ilişki doğrusal ve doğrusal olmayan basit ve çoklu regresyon analizleri kullanılarak belirlenmiştir. Çalışmadan, doğal frekansların sıcaklık ve nem gibi çevresel etkiler altında değişim gösterdiği ve bu değişim oranının yaklaşık olarak %7 düzeyinde olduğu belirlenmiştir.