Akademik Veri Yönetim Sistemi
Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi (Online), sa.17, ss.103-118, 2024 (Hakemli Dergi)
Türkiye Türkçesi ağızlarının çeşitliliğini kapsayan geniş bir sözlük olan Derleme Sözlüğü (DS) içinde deyim söz varlığı da ağırlıklı bir yekûn oluşturur. Son yıllarda Türkiye Türkçesi söz varlığına, ağız çalışmaları üzerinden katkı sunan yayınlar artarken mevcut DS’deki
deyimler üzerine de çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmada, DS’deki deyimlerin tematik tasnifi ve tasnifin haritalandırılması amacıyla yapılan doktora tezinin verilerinden sağlıkla ilgili deyimlerin gösterimine ilişkin süreç paylaşılmaktadır. Söz konusu tezde DS’de tespit edilen 5163 deyim içinde 222 tanesinin sağlıkla ilgili olduğu görülmüş, deyimler kendi içerisinde sınıflandırılarak harita üzerinde gösterimi örneklenmiştir. Deyimlerin derlendiği yerleşim yerlerine göre dağılımı yanında deyimlerdeki söyleyiş ve anlam değişiklikleri ile
eş veya çok anlamlılık durumlarının da izlenmesi mümkündür. Haritalandırma aşaması için ilk olarak veriler Excel üzerine yazılmış; deyimin geçtiği il, ilçe ve varsa köy bilgileri güncellenerek veri tabanına eklenmiştir. Derleme zamanı ile günümüz idarî yapılanması
arasındaki farkların giderilmesi amacıyla yer bilgileri İçişleri Bakanlığının Türkiye Mülki İdare Bölümleri Envanteri sitesinden güncellenmiş; böylece deyimlerin DS’de yerleşim yeri
güncellemesi de sağlanmıştır. Oluşturulan Excel, MYSQL veri tabanına aktarılmış ve ilgili bilgiler, hazırlanan PHP ile geliştirilmiş web sitesi üzerinden etkileşimli ortamda Türkiye haritası üzerinde eş anlamlı, çok anlamlı ve tematik olarak aranabilir hâle getirilmiştir.
www.deyimatlasi.com adıyla alınan domain üzerinden denemeler yapılmış ve çoklu aramanın sağlandığı görülmüştür.
In recent years, while publications contributing to the Turkish vocabulary through dialect studies have increased remarkably, various studies have also been carried out on the idioms in the current Compilation Dictionary. In this study, the thematic classification of idioms in the Compilation Dictionary and the process of mapping health-related idioms, which are the data of the doctoral thesis made to map this classification, are presented. In the doctoral thesis in question, it was seen that 222 of the 5163 idioms identified from the Compilation Dictionary were related to health, and the classification of the idioms within themselves and their representation on the map of Turkey in terms of settlements were exemplified. In addition to the distribution of idioms according to the settlements where they were
compiled, it is possible to monitor their pronunciation and meaning changes, as well as their features in terms of synonymy or polysemy. For the mapping phase of the idioms, the data was first written on Excel and the province, district and if any, village information was
updated and added to the database. In order to eliminate the differences between the compilation time and today's administrative structure, the Ministry of Internal Affairs' Turkey Civil Administration Departments Inventory website was used for current location information. Thus, location updates were also provided in the Compilation Dictionary for idioms. The idioms and related information transferred to the MYSQL database through the created Excel file were made synonymous, polysemous and thematically searchable on the map of Turkey in an interactive environment through the website developed with PHP.
Trials were made on the domain name www.deyimatlasi.com and multiple searches were performed.