4. Uluslararası Türk Dünyası Mühendislik ve Fen Bilimleri Kongresi, Antalya, Turkey, 30 November - 03 December 2023, vol.2, pp.324-330
Natural stones are significant building
materials since they have been used as building materials and decorative
elements for centuries and are still in use today. When natural stones are used
as flooring or support systems, especially in older structures, the relevance
of the variations in strength imposed by environmental factors increases.
Furthermore, it is commonly known that natural stones are used nowadays in
regions beyond those where they have been produced. As a result, natural stones
are subject to a variety of environmental influences. This study examined how
exposure to various environments affected the indirect tensile strength of Tuff
extracted from the Iyidere district of Rize province. The Iyidere Tuffs used in
this study can be divided structurally into three types. While fine-grained
rocks were split into two classes, red and green, coarse-grained rocks were
evaluated as a single class. The specimens were put up to be exposed to five
different environmental conditions: dry, natural moisture, water-saturated,
water-saturated frozen, and water-frozen. After that, the indirect tensile
strength of each group of rocks was independently evaluated. The results
indicated that the indirect tensile strength varies significantly depending on
the environmental circumstances. Iyidere Tuff's indirect tensile strength
values vary widely, between a 38% decrease and a 106% increase based on
circumstances. Decreases in the indirect tensile strength of Iyidere tuff could
have significant consequences. This makes it obvious that while utilizing
Iyidere tuff and other natural stones, the environment should be considered. It
is necessary to conduct studies with several rock groups in order to more
accurately determine how environmental factors affect rocks. According to the
results and observations of this study, investigating the mechanical and
physical properties of rocks, particularly the mineralogical structure and
porosity rate, which are notable features, will be beneficial in understanding
the environmental consequences of different rock groups.
Geçmişten günümüze inşaat
malzemesi ve dekorasyon amacıyla kullanılan ve kullanımı halen devam etmekte
olan doğal taşlar önemli bir yapı taşıdır. Doğal taşların başta tarihi yapılar
olmak üzere yer döşemesi veya taşıyıcı sistemlerde kullanımları durumunda çevre
koşullarının dayanımda meydana getirdiği değişimlerin önemi artmaktadır. Ayrıca
günümüzde doğal taşların sadece çıkarıldıkları bölgelerde kullanılmadığı da
bilinmektedir. Dolayısıyla doğal taşların farklı iklim şartlarına maruz kalma
durumu ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmada Rize ili İyidere ilçesinden çıkarılan tüfün
farklı çevre koşullarına maruz bırakıldığında endirekt çekme dayanımında
meydana gelen değişimler incelenmiştir. Yapılan çalışmalarda kullanılan İyidere
Tüflerinin yapısal olarak 3 sınıfa ayrıldığı görülmüştür. Deneylerde kullanılan
kayaçlar; ince taneli olanlar yeşil ve kırmızı olmak üzere iki, iri taneli
olanlar ise tek bir sınıf olarak değerlendirilmiştir. Kayaçlar kuru, doğal nem,
suya doygun, suya doygun donmuş ve suda donmuş olmak üzere 5 farklı çevre
şartına maruz kalacak şekilde hazırlanarak tüm gruplar ayrı ayrı endirekt çekme
dayanımı deneylerine tabi tutulmuştur. Elde edilen sonuçlara göre endirekt
çekme dayanımının çevre koşullarına bağlı olarak ciddi oranda değiştiği
görülmüştür. İyidere tüfünün endirekt çekme dayanımı değeri farklı durumlar
için % 38 azalma, % 106 artış gibi geniş bir aralıkta değişiklik
göstermektedir. Değerlerdeki bu değişim oranları göz önünde bulundurulduğunda
İyidere tüfünün endirekt çekme dayanımında meydana gelebilecek azalmaların
ciddi sonuçları olabilecektir. Bu sebeple gerek İyidere tüfünün gerekse de
diğer doğal taşların kullanımında ortam şartlarının değerlendirilmesi gerektiği
açıktır. Ortam şartlarının kayaçlar üzerinde etkilerinin daha doğru bir şekilde
değerlendirilebilmesi için ise farklı kayaç grupları ile yapılacak çalışmalara
gerek duyulmaktadır. Bu çalışmada dikkat çeken özellikler olan mineralojik yapı
ve porozite oranı başta olmak üzere kayaçların fiziksel ve mekanik
özelliklerinin değerlendirilmesi farklı kayaç gruplarında çevresel etkilerin
anlaşılması açısından faydalı olacaktır.