Akademik Veri Yönetim Sistemi
TASAM 11. İstanbul Güvenlik Konferansı, "Savunma, Güvenlik ve İstihbarat Devrimi", İstanbul, Türkiye, 27 - 28 Kasım 2025, ss.1, (Özet Bildiri)
Eş zamanlı olarak 21. yüzyılda benzer bir üne kavuşmuş iki politika denkleminden bahsetmek mümkün gözükmektedir. Bunlar yapay zeka ve siber alana ilişkin politikalardır. Bu konuda görünürlüğü en fazla olan örgütlerin başında da NATO gelmektedir. Daha doğrusu, NATO’nun hem yapay zeka hem de siber güvenlik temalı politik düzlemde atmış olduğu somut adımlar bu güvenlik örgütünü yine bu alanlarda daha da görünür hale getirmiştir. Bu çalışma kapsamında da iki politik düzlemin detaylandırılması, NATO için yoğunluk ve görünürlüğünü artıran parametrelerin analiz edilebilirliği üzerine tespitlerin yapılabilmesi amaçlanmaktadır. NATO’nun 2016 yılındaki Varşova Zirvesi’nde müttefikler siber alanı hava, kara ve deniz ile birlikte operasyon alanı olarak kabul etmişerdi. Bu tanımlama, NATO’nun siber savunmaya yaklaşımında önemli bir adım olmuş ve ittifakın caydırıcılığı açısından görünürlüğünü tekrar ön plana çıkarmıştı. Zirvede ayrıca, NATO ile özel sektör arasındaki siber alandaki iş birliğini geliştirmeyi amaçlayan NATO Endüstri Siber Ortaklığı (NATO Industry Cyber Partnership-NICP)’nın başlatılması da öngörülmüştü. Müttefikler ayrıca, özellikle kritik altyapılar için ulusal siber savunmalarını güçlendirmek için 2023’te geliştirilen bir Siber Savunma Taahhüdü’nü uygulamayı da kabul ettiler. Esasında bu durum NATO’nun gelecek vizyonu açısından bir dönüşümün habercisi olmuştur. Diğer taraftan, siber alanla eşgüdümlü olarak 21 Ekim 2021’de NATO Savunma Bakanları toplantısında ilk yapay zeka stratejisi kabul edildi. Yapay zeka, NATO müttefiklerinin savunma ve güvenlikle ilgili önceliklendirdiği yedi teknolojik alandan biridir. 21. yüzyılın ilk çeyreği biterken yapay zeka ve siber alandaki adımlar arka planda özel bir mesai de gerektirmektedir. NATO’nun uzmanlık alanları, gelişimi ve dönüşümü de düşünüldüğünde yapay zeka ve siber politikalar arasında bu görünürlüğü analiz etme gereği de doğmaktadır. Örgütün güncel konularda, günümüz koşullarına kendini uyarlayabilmesi adına elbette önemli bir güvenlik kapasitesi bulunmaktadır fakat bu alanları politik olarak yorumlaması ve uluslararası alandaki mesajlarına da yoğunlaşmak gerekmektedir. Bu görünürlüğün analiz edilebilmesi adına strateji belgeleri ve önemli dönüm noktaları açısından uluslararası ilişkiler disiplini içerisindeki çalışmalara daha fazla ihtiyaç duyulmaktadır. Bu alanda geliştirilmesi gereken analiz düzeyleri içerisinde etik ve hukuki değerler üzerinden de geniş bir perspektife ihtiyaç duyulmaktadır.