I. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Sempozyumu, Bursa, Turkey, 28 August 2020
Dinleme, okuma, konuşma, yazma becerileri kazandırılırken aynı zamanda hedef dilin
kurallarının sezdirilip kavratılması dil öğretiminde hedeflenen kazanımlardan biridir. Dilin
işleyişine hâkim olan kişi yeni öğrendiği dile dair beceriler geliştirmekte de zorlanmayacaktır.
Bununla birlikte öğrenilecek sistemi kavrayamamış kişilerin hedef dile dair çıktılarında da
birtakım noksanların olacağı muhakkaktır. Türkçe ile yeni karşılaşan, bu dilde konuşmaya,
okumaya, yazmaya, dinlediklerini anlamaya çalışan yabancı dil öğrencilerine kazandırılmak
istenen, konuştuklarında ve metinler kaleme aldıklarında bir şekilde ölçülen konulardan biri,
ismin hâlleri ve isim hâl ekleridir.
Cümlenin inşasında cümleyi oluşturan her unsur cümlenin ana unsuru etrafında birleşir.
İsimler de cümlenin bu düzeninde diğer isim, isim soylu sözcükler ve fiillerle çeşitli hâllerde
ilişki içerisinde olurlar. Bir cümlenin ana unsuru çekimli fiil ya da isim olan yüklemiyle
cümlenin diğer unsurları arasındaki ilişkinin örneklerle işlenmesi Türkçe cümle kuruluşuna dair
bilgileri içinde barındırır. İsimlerin cümle içerisinde hangi kelimelerle hangi hâl ilişkisi ile bir
araya geldiklerinin bilinmesi Türk dilini kurallarına uygun bir cümlenin de koşullarındandır.
Türkçenin bu düzeninin kavratılması ismin hâlleri ile ilgili bilgilerin algılanmasına yardımcı
olacaktır. Bu itibarla KTÜ Türkçe Öğretimi Uygulama ve Araştırma Merkezi öğrencilerinin B1
seviyesi sonu imtihan kâğıtlarında yer alan metin örneklerinden hareketle ismin hâlleri, isim hâl
eklerinin kullanımının nasıl gerçekleştiği yansıtılmaya, çıkan sonuçlardan hareketle dil bilgisi
ile ilgili konuların öğretiminde bir yöntem ortaya konulmaya çalışılmıştır.