Research Information System
16. Ulusal ve 2. Uluslararası Histoloji ve Embriyoloji Kongresi (NICHE2024), Sakarya, Turkey, 26 - 28 September 2024, pp.175-176
Özet
Giriş: Siklofosfamid (CP) malign, otoimmün hastalıkların tedavisinde yaygın
kullanılmaktadır (1). CP reaktif oksijen radikallerini ve apopitozu arttırak ovaryumda hasara
neden olur. Folikül dejenerasyonuna, folikül sayısında azalmaya, prematür ovaryan
yetmezliğine, menstrüel bozukluklara, metabolik anormalliklere, infertiliteye neden olabilir
(2,3). Gallik asit (GA) yeşil çay, üzüm, mango ve cevizde bulunan önemli bir polifenolik
maddedir (4). GA, güçlü ve doğal bir antioksidandır ve serbest radikallerin temizlenmesi,
antiinflamatuvar ve antiapoptotik gibi bir dizi biyolojik ve farmakolojik aktiviteye sahiptir
(5).
Amaç: Bu çalışmada; sıçanlarda CP uygulanması ile oluşan ovaryum hasarına karşı GA’nın
profilaktik etkilerinin histolojik ve biyokimyasal yöntemlerle araştırılması amaçlandı.
Metotlar: Araştırma için 32 adet Sprague Dawley ırkı erişkin dişi sıçan rastgele 4 eşit gruba
(Kontrol, CP, GA, CP+GA) ayrıldı. Tüm denekler deneyin 1. ve 8. gününde tartıldı. Kontrol
grubuna herhangi bir uygulama yapılmadı. CP grubuna deneyin 7. gününde 150mg/kg
intraperitoneal CP uygulandı. GA grubuna deneyin 1. gününden itibaren 7 gün boyunca
günlük 20mg/kg GA oral gavaj yoluyla uygulandı. CP+GA grubuna deneyin 1. gününden
itibaren 7 gün boyunca, oral gavaj yoluyla günlük 20mg/kg GA ve 7. günde 150mg/kg
intraperitoneal CP uygulandı. Deneyin 8. günü sıçanlardan kan örnekleri alındı ve
ovaryumları çıkarıldı. Sağ ovaryum histopatolojik değerlendirmeler için sol ovaryum
biyokimyasal analiz için kullanıldı. Kesitler hematoksilen-Eozin, Masson trikromu, Periyodik
Asit-Schiff ve TUNEL yöntemiyle boyandı. Histopatolojik değerlendirmeler, folikül sayımı
ve skorlama yapıldı. Biyokimyasal analizde glutatyon peroksidaz (GPX), süperoksit dismutaz
(SOD), katalaz (CAT), malondialdehit (MDA), doku anti Müllerian hormon (AMH), serum
AMH düzeylerine bakıldı.
Bulgular: CP grubunda foliküler hücre dejenerasyonu, kontrol ve GA grubuna göre anlamlı
olarak artmıştı. CP+GA grubunda foliküler hücre dejenerasyonu, CP grubuna göre anlamlı
olarak azalmış olup, kontrol ve GA grubuna göre yüksekti. GA grubu kontrol grubuna benzer
morfolojideydi. CP grubunda Aİ kontrol ve CP+GA gruplarına göre artmıştı. Primordiyal
folikül sayısı CP grubunda, kontrol ve CP+GA gruplarına göre azalmıştı. CP grubunda kontrol
ve GA gruplarına göre unilaminar primer folikül sayısı azalmış, atretik folikül sayısı artmıştı.
CP+GA grubunda unilaminar primer folikül sayısı kontrol grubuna göre azalmış olup atretik
folikül sayısı kontrol ve GA gruplarına göre yüksekti. CP grubunda MDA kontrol ve GA
gruplarına göre yüksekti. CP+GA grubunda MDA seviyesi CP grubuna göre azalmıştı. SOD
aktivitesi; CP grubunda kontrol, CP+GA ve GA gruplarına göre azaldı. CAT aktivitesi,CP+GA ve GA gruplarındadiğer gruplara göre yüksekken, CP grubunda kontrol grubuna göre
azalmıştı. Doku AMH değerleri CP grubunda kontrol grubuna göre azaldı. Serum AMH
değeri GA grubunda diğer gruplarına göre yüksekti.
Sonuçlar: CP’nin erişkin sıçan ovaryumunda neden olduğu folikül hücre hasarını önlemede
GA’nın etkili olabileceği sonucuna varıldı.