Köprülü Kanyon Milli Parkı Orman Amenajman Planının Koruma Hedeflerine Göre Modelleme ile Hazırlanması

KARAHALİL U., KÖSE S., ÇELİK D. A., Küçümen A.

KSÜ Mühendislik Bilimleri Dergisi, cilt.1, ss.122-130, 2011 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 1
  • Basım Tarihi: 2011
  • Dergi Adı: KSÜ Mühendislik Bilimleri Dergisi
  • Sayfa Sayıları: ss.122-130
  • Karadeniz Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Ülkemizde korunan alanlar, ivmesi zaman içerisinde değişmekle beraber sayısal ve alansal olarak gün geçtikçe büyümeye devam etmektedir. Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından Milli Parklar (MP) ve Tabiat Parkları (TP) için koruma kullanma dengesinin tesisi amacıyla Uzun Devreli Gelişme Planları (UDGP) hazırlanmaktadır. UDGP çerçevesinde veya paralelinde belirlenen hedeflere ulaşılması için yangın planı, otlatma planı, iş planı, koruma planı gibi bir dizi uygulama planının hazırlanması gerekmekte, bunların başında da orman amenajman planı gelmektedir. Günümüze dek bu alanlar için amenajman planı düzenlenmiş olsa da, klasik yaklaşımla hazırlanan bu planların sürelerinin dolmasıyla ya da uygulamadaki aksaklıklar sonucu uygulamaya konulamaması nedeniyle günümüzde neredeyse hiçbir korunan alanda amenajman planı yürürlükte değildir. Genelde herhangi bir silvikültürel müdahaleyi öngörmeyen, katı koruma anlayışının hakim olduğu halihazırdaki bu durum, MP ve TP’nı olduğu gibi doğaya terk edilen alanlar olarak karşımıza çıkarmaktadır. Bu alanlarda temel paydaşlar (yerel halk, milli park yönetimi, OGM, turizm sektörü vb) arasında yararlanmanın bir düzene ve ortak plana bağlanamaması nedeniyle de zaman zaman çatışmalar ortaya çıkmaktadır.

Bu bildiride, yukarıda belirtilen sorunlara çözüm getirmek amacıyla, uygulama alanı olarak seçilen Köprülü Kanyon MP için, işletme amaçları doğrultusunda koruma hedefleri belirlenmiş ve Ekosistem Tabanlı Çok Amaçlı Planlama (ETÇAP) Karar Destek Sistemi (KDS) yazılımı ile alternatif planlama stratejileri oluşturularak stratejik ve taktiksel düzeyde çıktılar elde edilmiştir. Daha sonra model çıktıları tartışılarak MP için en uygun olanına karar verilmiştir.

Protected areas are increasing gradually in terms of number and area in our country. Long Term Development Plans (LTDP) or Master Plans are prepared by Directorate of Nature Conservation and National Parks to establish balance between conservation and utilization of National Parks (NP) and Nature Parks (NrP). On the other hand, some implementation plans like fire management plan, grazing plan, work plan, protection plan or forest management plan should be prepared to achieve the conservation targets. However, a forest management plan is practically not in use today due to either the expiration of the old plans or complications in implementations. Lack of any forest management plans would have the potential to leave National Parks and Nature Parks in jeopardy. Conflicts arise between local society, tourism sector, NP administration and General Directorate of Forests due to lack of any arrangement or plan of utilization.

In this study, Köprülü Canyon NP was selected as the study area to implement the framework, to develop the participatory approach, importantly to perform the decision making process and, prepare a protected area forest management plan focusing on the protection and utilization equilibrium based on Ecosystem Based Multi Objective Planning (ETÇAP) approach. A strategic decision making model was developed using ETÇAP Decision Support System. Different strategies were developed to prepare strategic and tactical level forest management outputs. Finally, best of the alternatives was selected for the NP.