Yaşlı Kullanıcıların "Paylaşımlı Konut" Hakkında Görüşleri


Eyüboğlu H., Sarı R. M.

Süleyman Demirel Üniversitesi insan ve toplum bilimleri dergisi, sa.63, ss.185-204, 2025 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Nüfusun gün geçtikçe yaşlanması çağımızın belirleyici küresel eğilimlerinden biridir. Doğurganlığın azalması, sağlık ve teknoloji alanındaki ilerlemeler ile birlikte insanların yaşam süreleri uzamakta ve bunun sonucunda yaşlı nüfus gün geçtikçe artmaktadır. Çok boyutlu bir süreç olan yaşlılık bireylerde fiziksel, psikolojik, sosyal ve ekonomik açıdan bir takım değişimlerin görüldüğü bir dönemi kapsamaktadır. Özellikle fiziksel açıdan hareketin kısıtlanması yaşlı bireylerin bu dönemde aktif ve kaliteli bir yaşam geçirmesini doğrudan etkilemektedir. Bunun yanı sıra fiziksel çevrenin yaşlı bireylerin ihtiyacına cevap vermesi, sağlıklı yaşlanma üzerinde etkili olan bir diğer faktördür. Yerinde ve sağlıklı yaşlanma kavramları ele alındığında yaşlı bireylerin barınma ihtiyacına yönelik alternatiflerden birinin paylaşımlı konutlar olduğu düşünülebilir. Bu bağlamda, araştırma yaşlı bireylerin konutun ortak kullanımına ilişkin tutum ve beklentilerini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Fenomenolojik bir kurguya sahip olan araştırmada derinlemesine görüşme tekniği kullanılmış; veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formlarından yararlanılmıştır. 65-74 yaş aralığında 20 yaşlı birey araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Verilen yanıtlar veri setlerine dönüştürülmüş; içerik analizi yardımıyla kavramsallaştırılarak ana ve alt temalar belirlenmiştir. Çalışma sonucunda yaşlı bireylerin konut paylaşımı konusunda olumsuz bir tutuma sahip olmadıkları; sosyal etkileşim, destek ve topluluk duygusu açısından cazip buldukları görülmüştür. Öte yandan bireyler konutlarının paylaşımı noktasında kişisel alanlarının paylaşımında mahremiyet kaygısı yaşamaktadır. Çalışma yaşlılık döneminde bireylerin sıklıkla sosyal yaşamdan uzak kalmaları ve maddi zorluklar yaşamaları göz önünde bulundurularak tasarlanmıştır. Bu nedenle, yaşlı bireylerin kendi yaşam çevrelerinden ayrılmadan yaşlanabilecekleri, ekonomik ve sosyal açıdan sürdürülebilir bir konut alternatifi noktasında ortak yaşam konusunda kullanıcı fikirlerini yansıtan bu çalışmanın akademik, politik ve uygulama alanında yetki sahibi olan tüm aktörlere ve çalışmalara katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
The rapid ageing of the population is one of the decisive global trends of our age. Restriction of physical movement directly affects the ability of elderly individuals to live an active and quality life in old age. Considering the concepts of on-site and healthy ageing, it can be considered that shared housing is one of the alternatives for housing needs. In this context, the research aims to reveal the attitudes and expectations of elderly individuals regarding the shared use of housing. In this phenomenological research, in-depth interview technique was used. The sample of the research consisted of 20 individuals between the ages of 65-74. The data were conceptualised through content analysis and main and sub- themes were identified. As a result of the study, it was observed that elderly individuals did not have a negative attitude towards house sharing; they found it attractive in terms of social interaction, support and sense of community. Moreover, individuals experience privacy concerns. This study, which reflects the ideas of users about communal living, which is an economically and socially sustainable alternative where elderly individuals can age without leaving their own living environment, is thought to contribute to many disciplines.