Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, cilt.11, sa.2, ss.288-304, 2021 (Hakemli Dergi)
Bu çalışmada Sahilkent (Bafra, Samsun) yöresindeki kil, silt ve kum
boyutlu malzemelerden oluşan alüvyal zeminlerin sıvılaşma potansiyeli CPT
verileri kullanılarak araştırılmıştır. Çalışma kapsamında Bafra ilçesi
genelinde her biri 15 metre derinliğinde 20 adet sondaj yapılmış, bunlardan
Sahilkent yöresindeki 5 tanesinden UD tip örnek alıcılarla her 1 metrede 1 adet
olacak şekilde örselenmemiş zemin örnekleri temin edilmiştir. Bu örneklerden
silt ve kum oranı yüksek olan 20 tanesi üzerinde ıslak elek, hidrometre,
plastik limit, likit limit ve doğal su muhtevası tayinleri yapılmıştır. Yapılan
ön değerlendirmede farklı derinliklerdeki bazı bölgelerde sıvılaşma
potansiyelinin olduğu belirlenmiş ve detaylı sıvılaşma analizlerin
yapılabilmesi amacıyla 5 sondaj kuyusunun 1’er metre yakınında 15’er metrelik
CPTu deneyi uygulanmıştır. CPTu deneylerinde koni uç direnci, kenar sürtünmesi,
efektif gerilme, rölatif sıkılık vb. veriler her 5 cm’de bir kaydedilmiş,
sıvılaşma analizlerinde bu verilerin her 1 metre derinlik için ortalamaları
alınmıştır. Sıvılaşma analizleri Mw=7.2’lik bir deprem senaryosu için yapılmış
ve çalışma alanındaki 15 metrelik zemin katmanının sıvılaşma potansiyeli
belirlenmiştir. Yapılan analizler sonucunda Sahilkent yöresinde Mw=7.2’lik bir
deprem senaryosu için herhangi bir sıvılaşma olayının gerçekleşmeyeceği
belirlenmiştir. Alüvyon malzemesinin ince daneli malzeme oranının yüksek
olması, var olan kum ve siltli kum seviyelerinin ise çok sıkı ince daneli zemin
katmanları arasında yer almasının zeminin sıvılaşmaya karşı mukavemetini
arttırdığı düşünülmektedir.
In this study, liquefaction potential of the alluvial soils consisting of clay, silt, and sand sized materials in Sahilkent
(Bafra, Samsun) area was investigated using CPT data. Within the scope of the study, 20 boreholes each having a depth
of 15 meters were drilled throughout Bafra district, and one undisturbed soil sample were obtained per meter from 5 of
these boreholes located in Sahilkent area. Wet sieve, hydrometer, plastic limit, liquid limit, and natural water content
determinations were conducted on 20 samples with high silt and sand content. In the preliminary evaluation, it was
determined that there is a liquefaction potential in some regions at different depths, and in order to perform detailed
liquefaction analyses, 15-meter-deep CPTu were carried out in 1 meter distance from those 5 borehole locations. In CPTu
tests, data including cone tip resistance, sleeve friction, effective stress, relative stiffness, etc. were recorded every 5 cm,
and average values of these data for each meter depth were used in the liquefaction analysis. Liquefaction analyses was
conducted for an earthquake scenario of Mw = 7.2 and the liquefaction potential of the 15-meter soil layer in the study
area was determined. As a result of the analyses, it was determined that no liquefaction will occur for an earthquake
scenario of Mw = 7.2 in Sahilkent region. It is thought that high fine-grained content of the alluvium, and the fact that
existing clean sand levels are located between fine-grained soil layers increase the resistance of the soil against
liquefaction.