DOĞU ANADOLU’NUN DEPREMSELLİĞİNİN İNCELENMESİ

Deprem Sempozyumu Kocaeli 2003, cilt.12, sa.10, ss.1-10, 2003 (Düzenli olarak gerçekleştirilen hakemli kongrenin bildiri kitabı)

Özet: Bu çalışmada, Doğu Anadolu’nun 36°-42°K ve 35°-45°D koordinatları arasında kalan kesimi için depremselliğin irdelenmesi amacıyla magnitüd-frekans ilişkisi, sismik risk ve tekrarlanma peryodu hesaplamaları yapılmıştır. Çözümlemelerde tarihsel ve aletsel dönem deprem verilerinden yararlanılmıştır. Tarihsel döneme ait veriler bazı kataloglardan yararlanarak derlenmiştir. Aletsel dönem verileri ise 1900-2002 yılları arasında kaydedilen depremleri içermektedir ve uluslararası veri merkezlerinden ve Bayındırlık Bakanlığı, Afet İşleri Genel Müdürlüğü, Deprem Araştırma Enstitüsü arşivlerinden sağlanmıştır. Böylece, 1881-2002 yılları arasındaki peryod için tarihsel ve aletsel dönem deprem verilerinden oluşan bir veri tabanı oluşturulmuştur. Depremlerin büyüklükleri yüzey dalgası magnitüdü (M_S) cinsinden alınmıştır. İnceleme alanında, aktif fay kesimleri dikkate alınarak yedi adet karakteristik alt bölge seçilmiş ve her bir alt bölge için magnitüd-frekans ilişkisi, sismik risk ve tekrarlanma peryodu hesaplanmıştır. Magnitüd-frekans ilişkisi hesaplamaları M_S³4.0, sismik risk hesaplamaları ise 5.0£M_S£7.0 sınırlamalarına göre yapılmıştır. Magnitüd-frekans ilişkisi hesaplamalarının sonuçlarına göre a değerleri 3.90-5.65 arasında, b değerleri ise 0.55-0.75 arasında değişmektedir. En yüksek b değerlerinin Erzincan-Erzurum (2.bölge) ve Hatay (7.bölge) illeri ve çevresi için elde edildiği (sırasıyla b=0.75 ve b=0.71) görülmüştür. En düşük b değerleri ise Van’ın kuzeyi (3.bölge) ve güneydoğusu (5.bölge) için elde edilmiştir(sırasıyla b=0.55 ve b=0.57). Hesaplanan a ve b değerlerinden yararlanarak yapılan sismik risk hesaplamasına göre riskin en yüksek olduğu bölge Erzincan-Erzurum illeri ve çevresi olarak belirlenmiştir. Hesaplanan tekrarlanma peryodu sonuçlarına göre, depremlerin en sık aralıklarla olması beklenen yer Erzincan-Erzurum illeri ile yakın çevresidir.