Mersin Üniversitesi Denizcilik ve Lojistik Araştırmaları Dergisi, cilt.7, sa.1, ss.78-95, 2025 (Hakemli Dergi)
Deniz kazalarındaki artışın kontrol altına alınması amacıyla liman devletlerine limanlarına uğrayan gemiler üzerinde denetim yapma hakkı verilmesini takiben denetimlerin etkinliğini artırmak ve uyumlaştırmak üzere bölgesel düzeyde çeşitli mutabakatlar tesis edilmiştir. Mutabakatlar sayesinde liman devleti otoriteleri arasındaki iş birliği güçlendirilmiş ve uluslararası standartların altında kalan gemilerin denize açılması engellenmiştir. Bu çalışmanın amacı, 2019-2020 yıllarında Paris, Tokyo ve Karadeniz Mutabakat Zabıtları (MoU) kapsamında bağlanan gemilerin özellikleriyle bağlanma nedenleri arasındaki ilişkileri karşılaştırmalı olarak inceleyerek deniz emniyetinin artırılmasına yönelik stratejiler geliştirilmesine katkı sağlamaktır. Analiz kapsamında, bağlanan gemilerin tipi, bayrağı, gros tonajı ve yaşı ile bağlanma nedenleri arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Çalışma sürecinde oluşturulan hipotezler SPSS paket programı aracılığıyla test edilmiştir. Verilerin yapısına uygun olarak Ki-kare testi uygulanarak değişkenler arasındaki ilişkiler değerlendirilmiştir. Elde edilen ilişkilerin gücünü belirlemek amacıyla Simetrik Ölçümler kapsamında Cramer V katsayısından yararlanılmıştır. Analizler, Paris MoU kapsamında gemi bayrağı ile bağlanma nedenleri arasında orta düzeyde, gemi tipi ile ise düşük düzeyde anlamlı bir ilişki olduğunu ortaya koyarken Karadeniz ve Tokyo MoU kapsamlarında bu değişkenler arasında anlamlı bir ilişki tespit edilememiştir. Ayrıca istatistiksel bir ilişki olmamasına rağmen bağlanmaların büyük oranda düşük tonajlı gemilerde yoğunlaştığı gözlemlenmiştir.
To address the issue of increasing maritime accidents, the right to inspect ships was granted to port states, and regional Memorandums of Understanding (MoUs) were established to enhance inspection effectiveness and coordination. The present study aims to contribute to maritime safety strategies by comparing the characteristics of ships detained under the Paris, Tokyo, and Black Sea MoUs in 2019-2020 with the reasons for their detention. The chi-square test was applied in accordance with the structure of the data to evaluate the relationships between the predetermined variables. The Cramer's V coefficient was utilised within the framework of Symmetric Measurements to ascertain the strength of the relationships obtained. The analyses revealed a moderate significant relationship between the ship's flag and detention reasons within the Paris MoU, and a low significant relationship with ship type. However, no significant relationship was identified between these variables under the Black Sea and Tokyo MoUs. Moreover, despite the absence of a statistical relationship in the model, it was observed that detentions were predominantly concentrated in vessels with low tonnage.