Doğu Karadeniz Orman Yangınlarının Uzun Dönem Meteorolojik Parametrelerle Değerlendirilmesi


Coşkuner K. A.

JOURNAL OF NATURAL HAZARDS AND ENVIRONMENT, cilt.7, sa.2, ss.374-381, 2021 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 7 Sayı: 2
  • Basım Tarihi: 2021
  • Doi Numarası: 10.21324/dacd.885384
  • Dergi Adı: JOURNAL OF NATURAL HAZARDS AND ENVIRONMENT
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Directory of Open Access Journals, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.374-381
  • Karadeniz Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışmada, Doğu Karadeniz Bölgesinde 1987-2020 yılları arasında gerçekleşen orman yangınlarına ilişkin yangın sayısı ve yanan alan miktarları ile uzun dönem meteorolojik parametreler arasındaki ilişki incelenmiştir. Bu amaçla, Giresun, Trabzon ve Artvin Orman Bölge Müdürlüğü sınırlarında 1987-2020 yılları arasında gerçekleşen ve 7340,7 hektar alanda etkili olan 1560 orman yangını ile yıllık ortalama sıcaklık, bağıl nem, rüzgâr hızı, yıllık toplam yağış miktarları ve hesaplanan İsveç Angström Yangın İndeks değerleri analiz edilmiştir. Sonuçlar incelendiğinde, yıllık yangın sayısı ile yıllık ortalama sıcaklık değerleri arasında anlamlı pozitif, bağıl nem ve yağış miktarı arasında ise anlamlı negatif korelasyon elde edilmiştir. Yıllık yangın sayısı ile yıllık ortalama rüzgâr hızı arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Angström yangın indeks değeri azaldıkça yangın riski artmaktadır. Yapılan korelasyon analizi sonucunda yangın sayısı ile Angström İndeks değerleri arasında anlamlı negatif korelasyon elde edilmiştir. Yanan alan miktarı ile yıllık ortalama sıcaklık, bağıl nem, rüzgâr ve Angström İndeksi değerleri arasında anlamlı bir ilişki bulunamamış, yıllık toplam yağış miktarı ile anlamlı negatif korelasyon elde edilmiştir. Doğu Karadeniz Bölgesi 1987-2020 yılları arasındaki Angström yangın indeks değerlerindeki azalan eğilim ve artan yangın sayıları değerlendirildiğinde, gelecekte yangınların bölge ormanlarında önemli bir orman koruma problemi oluşturabileceği öngörülebilmektedir.

This study examines the relationship between number of forest fires and burned areas, and meteorological parameters between 1987 and 2020 in the North Eastern Region of Turkey. A total of 1560 forest fires affecting 7340.7 ha forested lands within the border of Giresun, Trabzon and Artvin Regional Forest Directorate were analysed with historic mean annual temperature, relative humidity, wind speed, total annual rainfall and calculated Sweden Angstrom Index for a period of 1987-2020. Results indicated that total annual number of fires were positively correlated with mean annual temperature, and negatively correlated with mean annual relative humidity and total annual rainfall. No significant relationship was found between the total annual number of fires and the annual average wind speed. The lower Angstrom index values indicate high risk of fires and significant negative correlation was found between total annual number of fires and Angstrom index values. No significant relationship was found between the total annual burned area and annual average temperature, relative humidity, wind speed, and Angstrom Index values, however, a significant negative correlation was found with the total annual rainfall. The linear diminishing trend in the values of Angstrom Index and increasing trend in the number of fires from 1987 to 2020 in North Eastern Anatolia indicated that forest fires may become a major problem for forested lands in the North Eastern Region of Turkey in the future.