Şeyh Gâlib'in Nâbî Eleştirisi ve Dîvân Şiirine Ahlakî Yaklaşım Hakkında Birkaç Not


KAÇAR M.

Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, cilt.7, sa.1, ss.1339-1346, 2012 (Hakemli Dergi)

Özet

Şeyh Gâlib, Hüsn ü Aşk mesnevisinin “sebeb-i te’lîf” bölümünde kendi zamanındaki genç şairler tarafından çok beğenilen  Nâbî’yi Hayrâbâd isimli eseri üzerinden birçok açıdan eleştirirken şairi “izdivâc”ı tasvir etmekle de suçlamaktadır. Bu eleştirinin yapıldığı beyitte geçen “erlik midir izdivâcı tasvîr” mısraının nasıl anlaşılması gerektiği konusunda edebiyat araştırmacıları arasında bir fikir birliği bulunmamaktadır. Bu çalışmada da bu problemin çözümü için Nâbî’nin Hayrâbâd’ında eleştiriye konu edilen bölümden ve dîvân şiirinin mesnevî geleneğinden yola çıkılarak cevaplar bulmaya ve edebiyat tarihinde meşhur olmuş bir eleştirinin anlaşılmasına katkı yapmaya çalışılmıştır. Ayrıca çalışmada Nâbî’nin bir gazelinde geçen ve cinsel birlikteliği tasvir eden bir beytin de akademik çalışmalarda araştırmacılar tarafından “edebe aykırı” bulunarak görmezden gelinerek gazelden atılmasına dikkat çekilerek bu tavrın gayr-i ilmîliği vurgulanmıştır. 

Sheikh Gâlib, in the Husn u Aşk, criticizes Nâbî in many respects through the work of Nâbî, nâmed Hayrâbâd. One of these criticisms, is about the portrayal of “izdivâc”. There is no consensus among the researchers that how can we understand the verse “erlik midir izdivâcı tasvîr”. In this study, to solve this problem, we tried to find answers on basis of Divan poetry mathnawi tradition and Hayrabad.  And we tried to contribute to the understanding of literary criticism famous on. In addition, attention is drawn to a couplet in ghazal of Nâbî that depicting sex and was ignored in academic studies. Thus, emphasized that this approach is not scientific.