Akademik Veri Yönetim Sistemi
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ, Prof. Dr. Mehmet Alaaddin YALÇINKAYA Doç. Dr. Badegül CAN EMİR Doç. Dr. Serkan DEMİREL, Editör, Karadeniz Teknik Üniversitesi Yayınları, Trabzon, ss.1-401, 2022
Karbondioksit ve sera gazı emisyonları dünya yüzeyindeki iklim değişikliğini yönlendirmektedir. Bu
emisyonlar ozon tabakasını inceltmekte ve yüzey ikliminde belirgin etkilere yol açmaktadır. Bu etkiler
Antarktika kıtasında belirgin bir şekilde görülmektedir. Antarktika üzerindeki ozon deliğinin iklim
üzerindeki etkisi şimdilik en çok Avustralya’da yaz mevsiminde görülmektedir. Antarktika dünyanın
ekolojik dengesi için hayati önem arz etmektedir. Bu bağlamda Antarktika’nın sahip olduğu deniz
kaynakları ve buzullarda saklı su potansiyeli geleceğin su ve gıda güvencesi olarak görülmektedir.
Antarktika küresel iklim değişiklinin yanı sıra jeofizik, biyoloji, uzay bilimleri gibi birçok bilim
dallarının çalışılabilmesi açısından doğal bir laboratuvar özelliği taşımaktadır. Bu çalışmanın
odaklandığı nokta ise küresel iklim değişikliğinin Antarktika kıtası ve Türkiye’nin Antarktika
politikasına olası etkileridir. Bunun için önce Antarktika’nın dünyanın ekolojik dengesi açısından
hassasiyet arz eden önemini ve bu eşsiz kıtanın ekolojik yapısını korumak için atılmış adımlara
değinmek gerekir. Antarktika kıtasını baz alan ilk Anlaşma 1959 yılında imzalanan Antarktika
Antlaşmasıdır. Bu antlaşma Antarktika’yı bilim ve barış kıtası olarak kabul eder ve doğal koruma alanı
olarak güvence altına alır. Bu antlaşmaya ek olarak üç ilave anlaşma ile Antarktika Antlaşmalar Sistemi
kurulmuştur. Bu sistem Antarktika kıtası üzerindeki canlıların korunmasını amaçlamaktadır. Buna
rağmen gittikçe artan küresel ısınma ve buna bağlı olarak yaşanan iklim değişikliklerinin Antarktika
üzerindeki etkileri ve bahsi geçen anlaşmaların etkileri azaltmaktadır. Bu nedenle söz konusu
antlaşmaların ne ölçüde başarılı oldukları gelecekte esaslı bir sorun olarak ortaya çıkacaktır. Bu
bağlamda çalışma, Türkiye’nin Antarktika politikası doğrultusunda küresel iklim değişikliğini üzerinde
yaşadığımız evren açısından olası ciddi sorun olarak ele alıp değerlendirecektir.