Yeşil Dünya Orman Mühendisleri Odası Yayın Organı, vol.59, no.2, pp.6-15, 2022 (Peer-Reviewed Journal)
Parsın ayak izi, genelde izde görünmeyen içe çekilmiş tırnakları,
karakteristik topuğu, parmakların
dizilişi ve boyutları gibi birçok yönüyle kendine özgüdür. Dişi veya
erkek yetişkin bir parsın ayak izi,
vaşak ve karakulaktan daha büyüktür. Ayak izlerinden yararlanılarak
yapılan ilk tespit 1995 yılında,
Rize, Aşağı ve Yukarı Kavron Yaylalarında, özellikle 9 cm üzerindeki, en büyüğü 12 cm’yi bulan ayak
izlerinden yapılmıştır. Rize, Artvin ve Erzurum illerinden, 1995-2001
yılları arasında, toplam 16 farklı alanda ayak izlerinden kayıtlar
elde edilmiştir.18 Daha sonra 2005-
2021 yılları arasında yine ayak
izlerinden Trabzon, Rize, Artvin,
Gümüşhane, Giresun, Erzurum,
Erzincan, Kars, Ardahan, Tokat,
Bingöl, Tunceli, Antalya, Mersin,
Çankırı, Kastamonu, Kütahya ve
Denizli’de birçok farklı yerde tespitler yapılmıştır.19
Anadolu parsının ilk fotokapan
ve termal kamera görüntülerine
ne zaman ulaşıldığı konusunda ise
Sayın Başkaya şu bilgileri paylaştı:
Ülkemizde, Bitlis, Tatvan’da
2008 yılında;20 Siirt, Eruh’ta 2010
yılında, Diyarbakır, Çınar’da ise
2013 yılında vurulan erkek bireylerden sonra kamuoyunun pars
konusuna ilgisi bir hayli artmıştır. Artan teknolojik gelişmelere bağlı
olarak kullanılmaya başlanılan fotokapanlar ile ilk defa 2013 yılında
ben ve ekip arkadaşlarım tarafından Giresun ve Sivas illerinde fotoğraflanmıştır. Ardından 2013-
2018 yıllarında pars ile ilgili olarak
KTÜ Yaban Hayatı Ekolojisi ve Yönetimi Bölümü’nde tamamlanan
iki adet doktora tezi kapsamında
Kuzeydoğu Anadolu’da; Trabzon,
Rize, Giresun, Gümüşhane, Erzincan, Bingöl, Ardahan ve Kars illerinde ayak izi, dışkı ve fotokapan
ile tespitleri yapılmıştır.21 Doktora
tezlerinden sonra da münferit olarak yapılan çalışmalarda, Giresun,
Sivas ve Artvin illerinde fotokapan
görüntüleri elde edilmiştir.22 Yine,
2018 yılında, Silopi/Şırnak’ta fotokapanla kaydedilmiştir.23 Cep telefonuyla 2019 yılında bir vatandaş
tarafından çekilen görüntüler ile
daha öncesinde ayak izinden tespit
edildiği Kütahya ilinden ilk video
kaydı yapılmıştır. Cep telefonuyla vatandaşlar tarafından yapılan
çekimleri, 2020 yılında Artvin ili
izlemiştir.24 Ancak, en güzel fotokapan fotoğrafları ve filmleri Doğa
Koruma ve Milli Parklar Genel
Müdürlüğü tarafından 2018 yılı
ve sonrasında özellikle Toroslar ve
Kuzeydoğu Anadolu’da elde edilmiştir. Termal kamera ile ilk kaydı,
2015 yılında Bingöl’de, Türk Silahlı
Kuvvetleri mensupları tarafından
elde edilmiştir.25 Ardından, 2017
ve 2021 yıllarında Şırnak’tan,
2019 yılında Erzincan’dan 26 askeri termal çekimler gelmeye devam
etmiştir.