Tarihi, Kültürü ve Sanatıyla Trabzon Sempozyumu ı, Trabzon, Türkiye, 20 Mayıs - 22 Haziran 2022
Trabzon
Vilayetinin her devirde iktisadi ve stratejik değerini artıran faktörlerin
başında İran-Erzurum-Trabzon transit yolu gelmektedir. İran’dan gelen ticari
mallar Erzurum ve Gümüşhane yoluyla Trabzon’a ulaşmaktaydı. Birinci Dünya
Savaşı yıllarında Rus işgali, araç trafiğinin artması, şiddetli kış şartları
yolu tahribata uğrattı. Buna rağmen 1919’lu yıllarda Anadolu’daki 5 anayolundan
biri olan Erzurum-Gümüşhane-Trabzon ana yolu, sivil ve askeri amaçlarla
kullanılmaya devam etti. Milli Mücadele yıllarında özellikle Doğu Cephesinden
Batı Cephesine sevk edilen askeri malzemelerin önemli kısmı, bu yol vasıtasıyla
Trabzon’a taşındı. Yolcu ve yük taşımacılığı da yoğun şekilde gerçekleşti. O
zorlu yıllarda yol, geçiş güzergâhındaki yerlere adeta her alanda hayat verdi.
Bunun farkında olan Hükümet, yolu işler tutmak için çeşitli ve etkili tedbirler
aldı. Böylece yol her geçen gün canlılığını artırdı. Geçtiği her yere zenginlik
ve refah getirdi.
Bu
çalışmada, arşiv vesikaları, dönemin gazeteleri, dergileri, resmi tutanakları
kullanılarak, Milli Mücadele yıllarında Erzurum-Gümüşhane-Trabzon yolunun
durumu, trafiği, önemi, sorunları ve çözüm yolları ortaya konmuştur.
The Iran-Erzurum-Trabzon transit route has come first
among the factors that increase the economic and strategic value of Trabzon province
almost in every period. Commercial goods coming from Iran were reaching Trabzon
via Erzurum and Gümüşhane. The Russian occupation, the increase in vehicle
traffic and severe winter conditions destroyed the well-being of the transit road,
in the First World War. Nevertheless, the Erzurum-Trabzon highway, which was
one of the 5 main routes in Anatolia in 1919, continued to be used for civil
and military purposes. A significant part of the military materials sent from
the Eastern Front to the Western Front was transported to Trabzon via that highway,
during the years of the National Struggle. Passenger and freight transport was
also intense. In those difficult years, the transit road also gave life to the
places on its way. Being aware of the situation, the Government had taken
various effective measures to keep the transit road running. Therefore, the transit
route increased its vitality day by day and brought wealth and prosperity to
every place it passed.
In this study, the Erzurum-Gümüşhane-Trabzon’s transit
route’s condition, its traffic, importance, problems, and its solutions during
the National Struggle years were demonstrated by using archive documents,
newspapers, magazines, and official minutes of the period.Bu
çalışmada, arşiv vesikaları, dönemin gazeteleri, dergileri, resmi tutanakları
kullanılarak, Milli Mücadele yıllarında Erzurum-Gümüşhane-Trabzon yolunun
durumu, trafiği, önemi, sorunları ve çözüm yolları ortaya konmuştur.