Günümüzde Mahalle Kültürünü Sürdürebilmek ve Yeni Bir Kavram Arayışı Olarak “Sosyal Dayanıklı Mahalle”: Kurtuluş-Feriköy Örneği


Turan S., Ayataç H.

tasarım+kuram, cilt.16, sa.31, ss.194-215, 2020 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 16 Sayı: 31
  • Basım Tarihi: 2020
  • Doi Numarası: 10.14744/tasarimkuram.2020.36744
  • Dergi Adı: tasarım+kuram
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.194-215
  • Karadeniz Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Mahalle kavramı ortaya çıkışından bu yana farklı süreçlerden geçmiş ve farklı anlamlar kazanmıştır. Başlangıçta benzer özellikler gösteren bireylerin birlikte yaşamlarını sürdürdükleri, sosyal ilişkilerin güçlü olduğu, kendine yeten ve dışa kapalı bir yerleşim yeri olarak ifade edilen mahalle; zaman içerisinde hem kentleşme süreçleri hem de kavramın sosyal bilimler, şehir planlama ve kentsel tasarım gibi farklı disiplinlerin ilgi alanına girmesiyle derinlik kazanmıştır. Bu durum mahallenin anlaşılmasını güçleştirmiş, genel bir mahalle kabulünden bahsetmeyi olanaksız hale getirmiş, aynı zamanda mahalleyi anlamaya ve korumaya yönelik gerekliliği doğurmuştur. Bu kapsamda bu çalışmada mahalle kavramı sosyal dayanıklılık bağlamında ele alınmıştır. Sosyal dayanıklılık kavramını mahalleye adapte etme gereksinimi, bu uğraşın zaman içerisinde değişen ve dinamik olan süreçlere sosyal ve çevresel olarak adapte olabilen, kültürlerini, kimliklerini koruyan mekânlar üreterek, mahallenin ve mahalle kültürünün sürdürülebilirliğine katkı sağlayabileceği düşüncesidir. Bu kapsamda çalışmada yeni bir kavram arayışı olarak sosyal dayanıklı mahalle kavramı üzerinde durulmuş ve sosyal dayanıklı olmaya yönelik belirlenen parametreler alan çalışması olarak seçilen Kurtuluş- Feriköy üzerinden değerlendirilmiştir.

The concept of neighborhood has gone through different processes and has gained different meanings since its emergence. In the beginning, it has been expressed as a self-sufficient and residential area where individuals with similar characteristics live together, have strong social relations. However, with the processes of urbanization and the included interest of different disciplines, the concept has gained depth over time. This situation made it difficult to talk about general neighborhood acceptance, but at the same time has created the requirement to understand and protect the neighborhood. Within this scope, in this study, the neighborhood concept was discussed in the context of social resiliency. The requirement to adapt the social resilience concept to the neighborhood is the idea that this endeavor can contribute to the sustainability of the neighborhood and the neighborhood culture by producing spaces that can adapt socially and environmentally to the changing and dynamic processes over time. In this context, the study focused on the concept of social resilient neighborhood as a new concept seeking and the parameters determined for social resiliency were evaluated through Kurtuluş- Feriköy, which was chosen as a case study.