Akademik Veri Yönetim Sistemi
Karadeniz: 2024 Gelişmeleri Işığında Gölgesel Değerlendirmeler, Özgür Tüfekçi,Fevzi Kırbaşoğlu, Editör, Necmettin Erbakan Üniversitesi Yayınları, Konya, ss.65-85, 2025
Bulgaristan 2024 yılındaki aktif politika arayışıyla Balkanlar ve Karadeniz Bölgesi’nde önemli roller üstlenme eğiliminde olmuştur. Her ne kadar iç politikada çalkantılı sürecini önceki yıllarla kıyaslandığında atlatamasa da dış politikada daha aktif bir seyir içinde olmuştur. Özellikle Ukrayna’da yaşananlar Bulgaristan’ı gerek Avrupa Birliği (AB) nezdinde gerekse kendi güvenliğinin kodları açısından çok daha önemli hale getirmiştir.
2024 yılı Bulgaristan için iç politika alanında daha önceki yılları aratmadı ve önemli krizlerle devam etmiştir. 5 Mart 2024’te Bulgaristan Başbakanı Nikolay Denkov Bakanlar Kurulu’nun istifasını Ulusal Meclis’e sunmuştu. Ertesi gün, 6 Mart’ta bu istifa Ulusal Meclis tarafından oylanmış ve çoğunluk tarafından kabul edildi. Koalisyon partilerinin anlaşmasına göre, mevcut Bulgaristan Başbakanı Nikolay Denkov, koltuğunu mevcut Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Maria Gabriel’e devretmiş ve siyasi istikrar açısından gerginlik önemli ölçüde artmıştır. Yıl boyunca siyasi istikrarsızlık iç politikadaki temel konulardan biri olmuştur.
Dış politikada aktif olma arayışı içerisinde olan Bulgaristan 2024 yılında bölgesel güvenlik ve uluslararası ilişkiler alanlarında iki büyük foruma ev sahipliği yapmıştır. “AB Balkanlarla Buluşuyor Forumu”[1] ve “Uluslararası Kırım Platformu” önemli girişimler olarak yıl içerisinde Bulgaristan’ın adından söz ettirmiştir. Dış politikada elbette Ukrayna’daki savaş ve Avrupa güvenlik sorunları 2024 yılının ana dinamikleriydi ve bu konuda oldukça fazla mesai harcandı. 75. yılında Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO) kendi içerisinde bir dizi program oluştururken ittifaka katılışının 20. yılında Bulgaristan’da çeşitli etkinlikler gerçekleştirdi. Yıl boyunca başta Ukrayna olmak üzere bölgesel meseleler bu vesileyle daha çok ses getirdi. Benzer şekilde ilişkilerinin 75. yılında Bulgaristan, Çin ile de bazı protokoller ve görüşmeler gerçekleştirdi. Bulgaristan ile Çin arasında artan ilişki ağı ülke gündeminde de 2024 yılında kendine yer buldu.
Bu bölüm dahilinde Bulgaristan’daki temel gelişmeler 2024 yılı dinamikleri bağlamında değerlendirilecek, iç ve dış politikaya dair genel değerlendirmeler ortaya konacaktır. Dış politika başlığı altında Ukrayna’daki gelişmeler ile ilgili Bulgaristan’ın tutumu, Balkan ve Karadeniz jeopolitiğinde atılan adımlar, 20. yılında ülkenin NATO’ya üyeliği bağlamında genel gelişmeler ve son olarak ilişkilerinin 75. yılında Bulgaristan-Çin ilişkileri temel olaylar açısından değerlendirilecektir.