KAMU YÖNETİMİNDE YAPAY ZEKÂ UYGULAMALARI: AMAÇLAR, ÖRNEKLER VE ANALİZLER


Firidin E.

4. INTERNATIONAL PARIS SCIENTIFIC RESEARCHES AND INNOVATION CONGRESS, Paris, Fransa, 13 - 14 Aralık 2025, ss.481-492, (Tam Metin Bildiri)

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Paris
  • Basıldığı Ülke: Fransa
  • Sayfa Sayıları: ss.481-492
  • Karadeniz Teknik Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Sanayi devriminden sonra yönetim bilimlerinde ve dolayısıyla kamu yönetiminde hızlı bir değişim yaşanmıştır. Küreselleşmenin etkisini artırdığı ve bilgi teknolojilerinin yaygınlaştığı döneme kadar, kamu yönetiminde yaşanan değişimleri ve gelişimleri tetikleyen ana unsurların odağına toplumda yaşanan sosyo ekonomik değişimlerin paradigmatik yansımalarını koyabiliriz. Günümüzde ise kamu yönetiminin amacını ve işleyişini etkileyen paradigmanın bilgi teknolojilerince desteklendiğini söyleyebiliriz. Bu noktada, kamu yönetiminde hizmetlerin elektronikleştiği görülmektedir. Özellikle yapay zekâ tabanlı yaşanan değişim ile kamu yönetiminde hizmetlerin niteliğinin derinden etkilenerek, karar alma mekanizmaları başta olmak üzere, kamu hizmetleri ve güvenlik gibi alanlarda operasyonel etkinliğin artırılması amaçlamaktadır. Yapay zekâ kullanımı ile e devletin bir üst aşamasına geçilmesi hedeflenmektedir. Yapay zekâ sayesinde devlet ile vatandaş arasındaki ilişkilerin daha sağlam ve güvenli bir ortamda sürdürülmesi, kamu hizmetlerinin hızlı, etkili ve verimli olmasının yanı sıra toplumsal eşitliğin sağlanması da amaçlanmaktadır. Devletler hem bu amacı gerçekleştirmek hem de ulusal ve uluslararası alanda rekabet güçlerini artırmak anlamında yapay zekâ uygulamalarından faydalanmaktadırlar. Hatta yapay zekânın kullanımı konusu uluslararası kuruluşlarca da bir gelişmişlik göstergesi olarak görülmektedir. Bu doğrultuda, Güney Kore, İngiltere, Amerika, İspanya, Hindistan ve Endonezya gibi ülkeler, OECD tarafından belirtilen ‘‘Digital Government’’ göstergelerine uygun faaliyetlerinin en az %60’ını, 2030’a kadar yapay zekâ destekli olarak yerine getirmeyi amaçlamaktadırlar. Çalışmanın amacı, dünyadaki örnekler dâhilinde kamu yönetiminde yaşanan yapay zekâ tabanlı değişimlerin örneklerini sunmak ve gelecekte kamu yönetiminde yapay zekâ uygulamalarından yararlanılabilecek alanları analiz etmektir.