SOCIAL SCIENCES STUDIES JOURNAL, vol.109, no.9, pp.5859-5871, 2023 (Peer-Reviewed Journal)
Dünyada ticaretin büyük bir kısmı denizyoluyla yapılmaktadır. Denizyolu ticareti hızla gelişmektedir. Bu gelişmeye paralel olarak denizcilik sektörü de büyümekte ve genişlemektedir. Denizcilik sektörünün büyümesi beraberinde gemiinsanı ihtiyacını ortaya çıkarmıştır. Sektörde başlıca faktörün personel ve gemi olduğu bilinmektedir. Denizlerde gemiinsanlarının, malların ve geminin güvenliği oldukça önemlidir. Bu sebeple gemilerde çalışacak kaptan, zabit, mühendis ve tayfaların nitelikli eğitimli seçilmesi gerekmektedir. Nitelikli eğitimi sağlamak amacıyla zorunlu sertifikasyon eğitimleri oluşturulmuştur. Nitelikli eğitimler Millî Eğitim Bakanlığı (MEB)’na bağlı liselerde, Yüksek Öğretim Kurumları (YÖK)’na bağlı üniversitelerde ya da özel kurslarda verilmektedir. Alınan eğitimlerin yanı sıra işe alınacak olan personelin psikolojik ve fiziksel sağlığının da göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Bu nedenle en iyi personelin seçimi en önemli adımdır.
Bu çalışmada gemilerde tayfa olarak çalışacak kişilerin seçiminin doğru ve etkili bir şekilde yapılabilmesi amaçlanmaktadır. Bu bağlamda uzman görüşleri alınarak dört alternatif ve yedi kriter belirlenmiş ve elektronik ortamda anket uygulanmıştır. Anket sonuçlarında kriter ağırlıkları Bulanık Analitik Hiyerarşi Prosesi (BAHP) metodu ile, alternatifler Sezgisel Bulanık TOPSIS (IF-TOPSIS) metodu ile sıralanmıştır. Sıralamalar sonucunda en iyi alternatif denizcilik lisesi mezunu tayfa, en önemli kriter ise gemiinsanının sağlık durumu (psikolojik ve fiziksel) olarak belirlenmiştir.