28th International Mining Congress and Exhibition of Türkiye, Antalya, Türkiye, 28 Kasım - 01 Aralık 2023, ss.167-174
Doğal taşlar dekorasyon ve inşaat malzemesi olarak geçmişten günümüze değin yaygın bir şekilde kullanılmış olan ve halen kullanılmakta olan önemli bir yapı taşıdır. Bu sebeple doğal taşların yer döşemesi olarak kullanıldığı durumlar ile başta tarihi yapılar olmak üzere taşıyıcı sistemlerde kullanılması durumunda çevre koşullarının kayaç dayanımı üzerine etkisi oldukça önemlidir. Bu çalışmada Rize ili İyidere ilçesinden çıkarılan Tüf’ün farklı çevre koşullarına maruz bırakıldığında tek eksenli basınç dayanımında meydana gelen değişimler incelenmiştir. Yapılan çalışmalarda kullanılan İyidere Tüflerinin yapısal olarak 3 sınıfa ayrıldığı görülmüştür. Deneylerde kullanılan kayaçlar; ince taneli olanlar yeşil ve kırmızı olmak üzere iki, iri taneli olanlar ise tek bir sınıf olarak değerlendirilmiştir. Kayaçlar kuru, doğal nem, suya doygun, suya doygun donmuş ve suda donmuş olmak üzere 5 farklı çevre şartına maruz kalacak şekilde hazırlanarak tüm gruplar ayrı ayrı tek eksenli basınç dayanımı deneylerine tabi tutulmuştur. Elde edilen sonuçlara göre tüm kayaç grupları açısından bakıldığında farklı durumlar için dayanım değerlerinin yaklaşık % 37 azalma ile % 64 artışa kadar geniş bir değer aralığında değiştiği tespit edilmiştir.
Natural stones have been widely used as a building and decorative material throughout history and are still used today. Since natural stones are often used for stone pitching and structural support systems, especially in historical structures, it is important to take environmental factors into account when determining the strength of rocks. This study examined how exposure to various climatic conditions affected the uniaxial compressive strength of tuff taken from the Iyidere region of the Rize province. The Iyidere Tuffs used in the study have been classified into three structural categories. Tuffs were classified into one class for coarse-grained ones and two classes for those with finer grains, green and red, respectively. The rocks were prepared to be exposed to five different environmental conditions: dry, natural moisture, water-saturated, water-saturated frozen, and frozen in water. Uniaxial compressive strength tests were then performed separately on each group of rocks. The findings indicated that, among all rock groups, the strength values under specific circumstances varied remarkably, from a decrease of around 37% to an increase of 64%.